Antalya Ticaret Borsasý (ATB) ve Antalya Tarým Konseyi (ATAK) Baþkaný Ali Çandýr, Kurban Bayramý mesajý yayýmladý. Çandýr, mesajýnda þunlarý kaydetti: “Bayramlar, dayanýþmayla, el ele kutlamamýz gereken kültürel hazinemiz. Ekonomik ve sosyal zorluklarý yaþadýðýmýz böyle bir dönemde paylaþmanýn önemi daha da anlamlý. Bu bayram, maddi ve manevi paylaþýmlarýmýzý artýralým, paylaþalým ki zenginliðimiz artsýn. Maskesiz hayata alýþtýðýmýz bu dönemde tekrar maskeye dönmemek için toplu alanlarda daha dikkatli davranalým. Kendimizi, sevdiklerimizi ve toplumu tehlikeye atmayalým. Unutmayalým salgýn henüz son bulmadý. Tekrar yasaklý günlere dönmek, gerek sosyal gerekse ekonomik olarak bizi yýpratacaktýr. Bunun bilinciyle hareket edelim. Antalya deniziyle, kumuyla, güneþiyle, tarihiyle turizmde müthiþ bir destinasyon. Yerli ve yabancý misafirleri, güvenli tatilin adresi Antalya’ya bekliyor, “þimdi Antalya zamaný” diyorum. Seyahat eden yurttaþlarýn ise trafik kurallarýna uyarak seyahat etmelerini, güvenli þekilde sevdiklerine ulaþmalarýný diliyorum. Ýyiliðin, barýþýn ve dostluðun hakim olduðu bir dünyada güzel bayramlar görmemiz dileðiyle, Antalyalýlarýn, Türk milletinin ve Müslümanlarýn Kurban Bayramý’ný kutluyorum.”  

Antalya Ticaret Borsasý (ATB), Haziran ayý Antalya Halleri Domates, Sebze ve Meyve Endeksini açýkladý. Antalya hallerinde iþlem gören domates, sebze ve meyvelerin iþlem miktar ve fiyatlarýyla ilgili endeks deðerlerinin deðiþimleri, 2022 Haziran ayýnda bir önceki aya göre ve geçen yýlýn ayný ayýna göre aþaðýdaki tablodaki gibi deðiþti: Haziran ayýnda miktar endeksleri, domateste 97, sebzede 91 ve meyvede 170 olarak gerçekleþirken, fiyat endeksleri domateste 336, sebzede 356 ve meyvede 444 olarak yansýdý. Haziran ayý endeksleri miktarda bir önceki aya göre (aylýk) domateste yüzde 22.02 ve meyvede yüzde 6.17 artarken, sebzede yüzde -19.90 azaldý. Miktar endeksleri geçen yýlýn ayný ayýna göre (yýllýk) domateste yüzde 16.16, sebzede yüzde 4.61 ve meyvede ise yüzde 34.86 artýþ gösterdi. Haziran ayýnda endekslerdeki yýllýk deðiþimler, miktarda domates ve sebze için son 7 yýlýn ortalamalarýnda, meyvede ise rekor olarak gerçekleþti. Fiyatta da benzer bir eðilim görüldü.         Haziran ayýnda domates fiyat endeksindeki yýllýk deðiþim yüzde 62.93 olarak gerçekleþirken, miktardaki kýsmi artýþa karþýlýk fiyat deðiþimi ortalama düzeyde seyretti. Sebze fiyat endeksindeki yýllýk deðiþim ise yüzde 94.68 oldu. Sebzenin yýllýk miktar endeks artýþý domatesten daha düþük kalýrken, fiyat endeksi nispi olarak daha yüksek oldu. Meyve fiyat endeksindeki yýllýk deðiþim yüzde 89.57 olarak gerçekleþti. Meyvedeki yýllýk iþlem miktar artýþý yüzde 34.86 gibi yüksek bir oranda olurken, nispi yüksek fiyat artýþý yaþandý. Haziran ayýnda miktar ve fiyat endekslerindeki aylýk deðiþimler ise domateste, sebzede ve meyvede son dört yýlýn ortalamalarýnda seyretti. Bunun istisnasý domates miktar endeksindeki aylýk artýþ oldu. Bir önceki aya göre (aylýk) domates iþlem miktar endeksi, Haziran ayýnda yüzde 22.02 artýþ gösterirken, iþlem fiyatý endeksi aylýk yüzde -57.21 azaldý. Son dört yýlýn Haziran aylarý endekslerinde miktarda ortalama yüksek artýþ, fiyatta ise sýnýrlý düþüþ yaþandý.   Bir önceki aya göre (aylýk) sebze iþlem miktar endeksi, Haziran ayýnda yüzde -19.90 azalýrken, iþlem fiyat endeksi aylýk yüzde -26.53’lük azalýþ gösterdi. Son dört yýlýn Haziran aylarý dikkate alýndýðýnda sebze miktar ve fiyat endekslerindeki aylýk deðiþimler, ortalama civarýnda seyretti. Bir önceki aya göre (aylýk) meyve iþlem miktar endeksi, Haziran ayýnda yüzde 6.17 artýþ gösterirken, iþlem fiyat endeksi ise yüzde -23.71 azaldý. Son dört yýlýn Haziran aylarý dikkate alýndýðýnda meyve miktar ve fiyat endekslerindeki aylýk deðiþimler, ortalama civarýnda seyretti.  

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) Haziran Meclisi, Meclis Baþkaný Erdoðan Ekinci baþkanlýðýnda yapýldý. Yönetimin bir aylýk çalýþmasýyla ilgili üyelerin bilgilendirildiði Meclis’te ATB Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, tarým, ekonomi ve kent gündemiyle ilgili görüþ ve önerilerini dile getirdi. BORSA 102. YAÞINI KUTLUYOR Baþkan Çandýr, Borsa’nýn 102. yaþýný kutladýðýný belirterek, “Kentimiz tarýmý ve ticaretinin geliþimi için 102 yýldýr var gücümüzle çalýþýyoruz. Ýlk günkü heyecanýmýzla ve beþ yýldýzlý hizmet kalitemizle daima üyelerimizin, sektörümüzün ve kentimizin yanýndayýz. Yanýnda olmaya da devam edeceðiz” dedi. Çandýr, kuruluþundan bu yana Borsa’da faaliyet göstermiþ herkese teþekkür ederken, vefat edenlere Allah’tan rahmet diledi. ANTALYA LÝSESÝ, ‘TARÝHÝ 100 LÝSE’ LÝSTESÝNDE Baþkan Ali Çandýr, Antalya Lisesi’nin tarihi binasýnýn baþka bir kuruma devir edilmesi haberlerini takip ettiðini belirterek, “Antalya Lisesi, 1898 yýlýndan bu yana hizmet veren, bakanlýðýn ‘Tarihi 100 Lise’ listesinde bulunan, kentimizin ve milli eðitimin en önemli deðerlerindendir. Lisenin baþka bir kuruma devri, kentimizin ve milli eðitimin hafýzasýndan bir deðerimizin daha silinmesi anlamýna geliyor. Deðerlerimizi bir bir yitirdikçe çocuklarýmýza anlatacaðýmýz anýlar da eksiliyor. Lisenin tarihinin ve toplumsal hassasiyetlerin göz önünde bulundurulmasýný bu ve benzeri konularda daha duyarlý davranýlmasýný diliyorum” diye konuþtu. FÝNANSMANA ERÝÞÝM ZORLAÞIYOR Baþkan Ali Çandýr, ekonomiye iliþkin deðerlendirmelerde bulundu. 2022 yýlýnýn ilk yarýsýnýn geçen yýldan daha hareketli geçtiðini söyleyen Çandýr, “Özellikle kentimizin ekonomik ve ticari hareketliliði, ülkemiz ortalamasýnýn üzerinde seyretmektedir. Yýlýn yarýsýnda hem geçen seneye göre hem de ülke ortalamasýna göre daha yüksek seyreden ekonomik hareketliliðimizi korumaya odaklandýk. Ancak kontrolümüz dýþýndaki gerçekleþmeler, dikkatimizi daðýtmaktadýr. Özellikle tarýmda, maliyet, finansmana eriþim, üretim, mevzuat ve iklim koþullarý giderek zorlaþmaktadýr” diye konuþtu. ÝHRACAT ÝTÝCÝ GÜÇ 2021 yýlýnda ekonomi yüzde 11 büyürken, tarýmýn yüzde 2.16 küçüldüðünü belirten Çandýr, “6 yýlýn ardýndan ilk kez küçülme yaþamýþtýk. Yýlýn ilk çeyreðinde ise ekonomi yüzde 7.34 büyürken, tarým yüzde 0.94 büyüdü. Bu büyüme de son altý yýlýn en düþük birinci çeyrek büyümesi oldu. Ýkinci çeyrek büyümemizi, daha yüksek bekliyoruz” diye konuþtu. Ýkinci çeyrek büyümesinde ihracatýn baþý çekeceðini söyleyen Çandýr, “Yýlbaþýndan itibaren sektörümüzün ihracatý ülkemizde yüzde 22 kentimizde ise yüzde 7 artmýþtýr. Yaþ meyve sebze ihracatý ise ülkemizdeki yüzde 1 artarken kentimizde yüzde 6 arttý. Yaþ meyve sebze, týbbi aromatik bitkiler ve süs bitkilerinde daha iyi bir ikinci yarý geçireceðimizi umuyoruz” diye konuþtu. ÇEK ÝLE ÖDEMEMÝZ ARTTI Antalya’da çek ile ödeme iþlemlerinde ülke ortalamasýnýn üzerinde bir performans görüldüðünü kaydeden Baþkan Ali Çandýr, çek ile ödeme hacmi ülke genelinde yüzde 54 artarken, Antalya’da yüzde 90 arttýðýna dikkat çekti. Çandýr, Antalya’da kurulan þirket sayýsýnda yüzde 2 artýþ yaþanýrken, ülke genelinde yüzde 12 düþüþ yaþandýðýný belirtti. BANKALAR KREDÝ MUSLUÐUNU KISTI Ticari hareketliliðin önemli göstergelerinden birinin de kredi kullanýmý olduðunu ifade eden Çandýr, kredi kullanýmýndaki düþüþe dikkat çekti. Bankalarýn kredi musluðunu kýstýðýný ifade eden Çandýr, þunlarý söyledi: “Aylýk gerçekleþmelere baktýðýmýzda son dönemde bir zayýflama görülmekteydi. Nitekim ticari kredi kullanýmý ülkemizde aylýk yüzde 3 kentimizde ise yüzde 0.26 artmýþtýr. Tarýmda da benzer bir durum yaþanmaktadýr. Tarýmsal krediler kentimizde yüzde 4 ülkemizde ise yüzde 13 artmýþtýr. Bu yavaþlama, kentimizin gelecekteki hareketliliði için risk barýndýrmaktadýr. Çünkü uzun bir süredir kentimiz ekonomisi, kredi ile büyüme saðlama yoluna girmiþtir. Bu yavaþlamada bankalarýn kredi musluklarýný kýsmasýnýn da etkili olduðunu düþünüyoruz. Üyelerimiz gerekli koþullarý karþýlamalarýna raðmen son dönemde talep ettikleri miktarda krediye eriþemediklerini ifade ediyorlar. Özellikle tarýmda kredi musluklarýnýn kýsýlmasý demek önümüzdeki dönemde tarýmsal üretimin düþmesi, dýþa baðýmlýlýðýn ve enflasyonun artmasý ve ekonomik küçülme demektir.” SALATALIÐIN NAKLÝYESÝ FÝYATIYLA AYNI Haziran ayý meslek komitelerinin ana gündem maddesinin artan maliyetler olduðunu kaydeden Çandýr, “Üyelerimiz özetle, son akaryakýt zamlarýnýn ardýndan tarýmsal üretim ve nakliye maliyetlerinin aþýrý yükseldiðini bu durumun üretimin ve ticaretin üzerindeki en önemli sorun haline geldiðini ifade etmiþlerdir” dedi. Komite üyelerinin, yaþ meyve sebze ürünlerinin Antalya’dan Ýstanbul’a nakliye maliyetinin kilogramda 1.20 TL ile 2.00 TL arasýnda deðiþtiðini belirttiðini kaydeden Çandýr, “Bir kilogram salatalýðýn fiyatý ile Ýstanbul’a nakliyesi ayný maliyete ulaþmýþtýr. Saman gibi ürünlerde ise Konya’dan Antalya’ya nakliye maliyeti ürün fiyatýný aþmýþtýr” diye konuþtu. ÜYELERÝN TALEPLERÝ Üyelerin talepleriyle ilgili de bilgi veren ATB Baþkaný Ali Çandýr, tarýmsal üretimde ile tarým ve gýda yükü taþýyan araçlarda kullanýlan akaryakýtta ÖTV ve KDV muafiyeti getirilmesini, elektrik maliyetlerinin düþürülmesi için tüm tarýmsal faaliyetleri kapsayan özel bir abone grubunun oluþturulmasýnýn istendiðini söyledi. Çandýr, “Üyelerimiz, SGK ve BAÐ-KUR primlerinin tarýmsal üretimden çýkýþý önleme ve kayýt içini özendirme amaçlý en az 5 yýl boyunca desteklenmesini yani sembolik bir düzeye düþürülmesini, KDV alacaklarýnýn nakit, bono, tahvil, banlara olan borçlarýn üstenilmesi ve kamuya olan borçlarla mahsuplaþma gibi yöntemlerle hýzlý bir biçimde iade edilmesini, þekere eriþimde sorun yaþadýklarýný ve fiyatlarýn aþýrý yükselmesi nedeniyle sübvansiyon miktarýnýn artýrýlmasýný talep ediyor” dedi. EKONOMÝ ÞURASI’NDA TALEPLER Baþkan Çandýr, Cumhurbaþkaný Yardýmcýsý Fuat Oktay’ýn katýlýmýyla gerçekleþen TOBB Türkiye Ekonomi Þurasý’nda sektörün sorunlarý ve çözüm önerilerini paylaþtýðýný kaydetti. Çandýr, Antalya’nýn yapýsýna uygun bir destekleme ve tarýmsal yatýrýmlara uygun teþvik modüllerinin geliþtirilmesini talep ettiðini anlatýrken, tarýmsal desteklerin 3 yýllýk vadeler için önceden açýklanmasýný ve ödemelerin sezon baþýnda yapýlmasýný, destek ve teþviklerin çevresel ve ekolojik koþullar dikkate alýnarak yeþil uygulamalar üzerinden artýrýlmasýný, SGK prim desteklerinin artýrýlmasýný ve sürekli hale getirilmesini talep ettiðini söyledi. Çandýr, üreticilerin uygun fiyatlarla girdi tedarik etmeleri için Ziraat Bankasý finansmaný ile organize girdi tedarik platformunun (GÝTAP) hayata geçirilmesini, tarým için özel bir abone grubu oluþturulmasýný, gübre, ilaç ve yem gibi ürünlerin yerli üretiminin etkili ve hýzlý bir biçimde desteklenmesini, Hazine arazilerinin bilgilerinin sektörde yatýrým yapacak kiþilerin eriþimine sunulmasýný, birlikte üretimin motive edilmesini, tarým sayýmý yapýlmasýný ve her beþ yýlda bir güncellenerek veri toplama ve izleme aðý oluþturulmasý taleplerini de ilettiðini belirtti. Çandýr, “Sorunlarýmýzý ve geliþtirdiðimiz çözüm önerilerimizi ilgilileri ve kamuoyu ile paylaþmaya devam edeceðiz ve çözümü içinde takipte olacaðýz. Taleplerimizin olumlu sonuçlanmasýný diliyorum. Bu ortamý saðlayan TOBB Baþkanýmýz Sayýn Rifat Hisarcýklýoðlu ve yönetimine teþekkür ediyorum” dedi. Ali Çandýr, Kurban Bayramý’ný kutlarken, Bayramýn bütün insanlýða barýþ, mutluluk ve saðlýk getirmesini diledi. Meclis’te üyeler, sektörleriyle ilgili deðerlendirmelerde bulundu.  

  Antalya Ticaret Borsasý ve Antalya Tarým Konseyi Baþkaný Ali Çandýr, Türkiye Ýstatistik Kurumu’nun (TÜÝK) açýkladýðý Nisan ayý tarýmsal girdi fiyatlarý endeksini (Tarým-GFE) deðerlendirdi. Tarýmsal girdi fiyatlarý endeksinin aylýk yüzde 7.45, yýllýk yüzde 117.31 ilan edildiðini belirten Çandýr, “Bu rakamlar, aylýkta ve yýllýkta endeks tarihinin yeni rekorlarý olmuþtur” dedi. 2015-2021 dönemi Nisan aylarý ortalama Tarým-GFE deðerinin yüzde 0.92, yýllýk ortalama deðerin ise yüzde 12.87 olduðuna dikkat çeken Baþkan Çandýr, rakamlarýn tarým sektörünün maliyet yükünü gösterdiðini söyledi. Çandýr, “Tarýmsal girdi fiyatlarý enflasyonunda önceki yýllarýn toplamýný aþan bir basamak etkisi ile yükseliþ görülmektedir” dedi. GÜBRE VE ENERJÝ BEL BÜKÜYOR Tarýmda kullanýlan mal ve hizmetlerin fiyatlarýnda aylýkta yüzde 7.54 ve yýllýkta ise yüzde 126.20’lik artýþ ilan edildiðini belirten Çandýr, tohumda aylýk yüzde 5.42, enerjide yüzde 4.05, gübrede yüzde 10.04, ilaçta yüzde 3.74, veteriner hizmetlerinde yüzde -1.85, yemde yüzde 8.84’lük deðiþime dikkat çekti. Nisan ayýnda tohumda yýllýk yüzde 40.33, enerjide yüzde 189.26, gübrede yüzde 241.57, ilaçta yüzde 93.69, veteriner hizmetlerinde yüzde 26.31, yemde yüzde 121.74 ve diðer kalemlerde ise yüzde 52.61’lik artýþa iþaret eden Baþkan Ali Çandýr, “Tarýmsal yatýrýma katký saðlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarýnda aylýk yüzde 6.76 ve yýllýk yüzde 63.96’lýk artýþ ilan edilmiþtir” dedi. RAHATLATICI BÝR DÖNEM YAÞANABÝLÝR Nisan ayý tarýmsal üretici fiyat endeksi Tarým-ÜFE’nin aylýk yüzde 17.76 ve yýllýk yüzde 118.53 ilan edildiðini anýmsatan Çandýr, “Tarýmsal faaliyetlerde bulunanlar açýsýndan son bir yýllýk eðilim sürekli aleyhte devam ederken Nisan ayý itibariyle bu durum aylýkta 10 puanlýk bir iyileþmeye karþýlýk yýllýkta ise girdi fiyatlarý ile benzer bir üretici fiyatlarý ilan edilmiþtir. Önümüzdeki aylarda da bu eðilimin devam etmesi halinde tarýmsal faaliyetlerde bulunanlar için rahatlatýcý bir dönem yaþanabilir” deðerlendirmesinde bulundu. Yurtiçi ve yurtdýþý üretici enflasyonlarýnýn tarým sektörünü dolaylý olarak etkilediðini belirten Ali Çandýr, Nisan ayýnda açýklanan aylýk yüzde 7.67 ve yýllýk yüzde 121.82 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu YÝ-ÜFE ile aylýk yüzde 2.61 ve yýllýk yüzde 97.11 ilan edilen yurtdýþý üretici enflasyonu YD-ÜFE’nin genel olarak sektörün geçmiþten gelen maliyet yükünü gelecekte de taþýmaya devam edeceðini gösterdiðini kaydetti. ANTALYA’NIN YÜKÜ AÐIR Nisan ayýnda tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylýk yüzde 7.25 ve yýllýk yüzde 69.97 olarak ilan edildiðini belirten Baþkan Ali Çandýr, Batý Akdeniz enflasyonunun aylýk yüzde 6.76 ve yýllýk ise yüzde 73.71 olarak ilan edildiðine dikkat çekti. Antalya ve Batý Akdeniz’in 2 yýldýr ülke ortalamasýnýn üzerinde bir enflasyon yaþadýðýna dikkat çeken Çandýr, ekonomik olarak ülke ortalamasýnýn altýnda performans gösteren ancak ortalamanýn üzerinde enflasyon yaþayan Antalya ve Batý Akdeniz’in yükünün aðýr olduðunu ifade etti. Tüketici taraftaki iþlenmemiþ gýda enflasyonunun Nisan’da aylýk yüzde 16.84 ve yýllýk yüzde 100.67 ilan edilirken, yaþ meyve sebze enflasyonunun aylýk yüzde 20.85, yýllýk 104.77 olarak ilan edildiðini belirten Çandýr, “Ýlan edilen yýllýk rakamlarla Nisan ayýnda iþlenmemiþ gýda ve yaþ meyve sebze ürünleri baþta olmak üzere tarým kesiminin maliyet-ciro enflasyon düzeyleriyle tüketicinin karþý karþýya kaldýðý iþlenmemiþ gýda ve yaþ meyve sebze enflasyonu arasýnda hala tarým sektörü aleyhine olan eðilim azalarak da olsa devam etmiþtir” dedi. Çandýr, Mayýs ayý ile birlikte sonbahara kadar iþlenmemiþ tarým ürünleri fiyatlarýnda mevsimsel bir düþüþ eðilimi beklenmesi gerektiðini söylerken, “Bu dönemde maliyet baskýsý hala devam ederse, tarým kesiminin aleyhine iþleyen makas giderek açýlacaktýr” dedi.

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) ve Antalya Tarým Konseyi (ATAK) Baþkaný Ali Çandýr, Antalya Dostlar Meclisi’nin konuðu oldu. Baþkan Çandýr, Antalya Dostlar Meclisi Baþkaný Kamile Gülgün Yýldýrým ve üyelerle bir araya geldi. Toplantýda, Antalya’nýn tarýmý, ticareti, kent gündemi konuþuldu. Baþkan Çandýr, 102 yýllýk geçmiþe sahip Antalya Ticaret Borsasý’nýn çalýþmalarýný anlatýrken, “Borsa olarak alýþkanlýklarýmýzla deðil analizlerleler hareket etmeye çalýþýyoruz” dedi. ANTALYA’NIN OKSÝJENÝNE SAHÝP ÇIKTIK Antalya’nýn oksijen deposu 2630 dönümlük Zeytinpark’a sahip çýktýklarýný, Yöresel Ürünler Fuarý YÖREX’i marka olarak Antalya’ya kazandýrdýklarýný, yerel ürünlere sahip çýkarak Korkuteli Karyaðdý Armudu ve Tavþan Yüreði Zeytin’e coðrafi iþaret aldýklarýný anlatan Çandýr, Antalya tarýmla ilgili yaptýklarý çalýþmalar hakkýnda da bilgi verdi. Çandýr, Türkiye’ye örnek olacak Tarým Konseyi’ni kurduklarýný belirterek, yapýlan çalýþmalarý anlattý. HERKES TARIMI KONUÞUYOR Yýllardýr stratejik olduðunu anlatamadýklarý tarýmý pandeminin bir kalemde anlattýðýný, Rusya Ukrayna savaþýnýn ardýndan tarýmýn öneminin daha iyi anlaþýldýðýný söyleyen Çandýr, “Artýk siyaset ve sporun yanýnda herkes tarýmý konuþuyor” dedi. Çandýr, doðru iþin doðru zamanda yapýlmasý halinde tarýmda zenginleþebileceðimizi ifade etti. 1920-1950 döneminde baþta buðday olmak üzere hububat ve mamulleri, 1950-1980 döneminde ise aðýrlýkla pamuk olmak üzere, susam ve yer fýstýðý ürünleriyle ön plana çýkan Antalya’nýn 1980’li yýllardan itibaren sebze üretimine yöneldiðini belirten Çandýr, Antalya’nýn 8.5 milyon ton üzerinde yaklaþýk 16 milyar TL deðerindeki bitkisel üretimiyle ülkede birinci sýrada yer aldýðýný kaydetti. Çandýr, “Antalya, tarýmsal üretim deðerinde yaklaþýk 20 milyar TL ile ikinci sýrada. Kentimiz 2021 yýlý TÜÝK rakamlarýna örtüaltý tarým alanlarýnýn yüzde 43’üne üretim miktarýnýn ise yüzde 51’ine sahip” diye konuþtu. 2021 yýlýnda 1 milyar 865 milyon dolarlýk ihracat gerçekleþtiren Antalya bunun yüzde 56’sýný oluþturan 1 milyar 50 milyon dolarýný tarýmsal ihracattan elde ettiðini belirten Çandýr, “Her 100 dolarlýk yaþ sebze ihracatýnýn 44 dolarý ve her 100 dolarlýk domates ihracatýnýn 43 dolarýný Antalya’dan yapýlmýþtýr. Narenciye ihracatýnýn ise 3 dolarýný Antalya olarak biz yapabilmiþiz” dedi. ÜRÜN HALDEN GEÇMELÝ Ali Çandýr, Antalya’da üretilen ürünlerin yüzde 80’inin halden geçerken, 2010 yýlýndan sonra üretilen ürünlerin sadece yüzde 10-15’inin halden geçtiðine dikkat çekerken, bunun fiyat dengesizliðine neden olduðunu kaydetti. Çandýr, hal dýþýndaki iþlemlerin kýsýtlanmasý gerektiðini söyledi. Tarýmda veri setinin bozuk olduðunu söyleyen Ali Çandýr, “Tarýmda saðlýklý datamýz yok. Olsa olsa yöntemiyle politika yürütüyoruz” dedi. Devletin verdiði destek ve teþviklerin Antalya’nýn aleyhine iþlediðini, artýk Aðrý’da da Tekirdað’da da domates üretildiðini kaydeden Çandýr, “Antalya tarýmda rekabet gücünü kaybetmemek için baþka alanlara yönelmeli. Antalya ürün gamýný, gelecekte, küresel rekabet avantajý saðlayabileceði tohum, fide üretimi gibi alanlara evirmeliyiz” dedi. Çandýr, tarýma özel sosyal güvenlik sisteminin hayata geçirilmesiyle kýrsalýn güçleneceðini vurguladý. Ali Çandýr, Dostlar Meclisi üyelerinin sorularýný da yanýtladý. Toplantý sonunda Kamile Gülgün Yýldýrým, Baþkan Çandýr’a teþekkür plaketi takdim etti.  

Türkiye’nin en önemli üretim merkezlerinden Antalya, geçen yýla göre ihracat rakamlarýný yüzde 14 artýrarak 166 milyon dolarlýk ihracat gerçekleþtirdi. Yapýlan ihracatýn yüzde 55’ini tarým ürünleri oluþturdu. 2022 yýlýnýn ilk 5 ayýnda Türkiye’nin yaþ meyve sebze ihracatýnýn yüzde 23.6’sý Antalya’dan yapýldý. Antalya Ticaret Borsasý ve Antalya Tarým Konseyi Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, Antalya’nýn 2022 yýlý mayýs ayý ihracat verilerini açýkladý. Antalya’nýn üretimde olduðu kadar ihracatta da önemli bir kent olduðunu kaydeden Çandýr, Antalya ihracatýný geçen yýlýn ayný ayýna göre yüzde 14 artýrarak 166 milyon dolara yükselttiðini kaydetti. Çandýr, yýlýn ilk 5 ayýnda geçen yýlýn ayný dönemine göre ihracatýný yüzde 15 artýran Antalya’nýn 885 milyon dolarlýk ihracat gerçekleþtirdiðini belirtti. TARIM ÝHRACATTA LOKOMOTÝF Çandýr, ihracatta lokomotif sektörün tarým ürünleri olduðuna dikkat çekti. Çandýr’ýn verdiði bilgiye göre, yýlýn ilk 5 ayýnda 483 milyon 952 bin dolarlýk tarým ürünleri ihracatý gerçekleþtirdi. Bunun yüzde 56.9’u olan 275 milyon 225 bin dolarýný yaþ meyve sebze oluþturdu. 2022 yýlý Mayýs ayýnda Türkiye’nin yaþ meyve sebze ihracatýnýn yüzde 20.8’inin Antalya’dan yapýldýðýný belirten Çandýr, yýlýn ilk 5 ayýnda ise Türkiye ihracatýnýn yüzde 23.6’sýnýn Antalya’dan yapýldýðýna dikkat çekti. Çandýr, 2022 Mayýs ayýnda Türkiye’nin süs bitkileri ve mamulleri ihracatýnýn yüzde 50.4’ünün, ilk 5 ay toplamýnda ise yüzde 48.5’inin Antalya’dan yapýldýðýný belirtti. Çandýr, Antalya’nýn Mayýs ayýnda 6 milyon 280 bin dolar, yýlýn ilk 5 ayýnda ise toplam 36 milyon 728 bin dolarlýk süs bitkileri ihracatý gerçekleþtirdi. 2022 Mayýs ayýnda Türkiye’nin tarým ve gýda ihracatýnýn yüzde 3.3’ü Antalya’dan yapýlýrken, ilk 5 ay toplamýnda da yüzde 3.6’sý Antalya’dan gerçekleþti.  

  Antalya Ticaret Borsasý (ATB), Mayýs ayý Antalya Halleri Domates, Sebze ve Meyve Endeksini açýkladý. Antalya hallerinde iþlem gören domates, sebze ve meyvelerin iþlem miktar ve fiyatlarýyla ilgili endeks deðerlerinin deðiþimleri, 2022 Mayýs ayýnda bir önceki aya göre ve geçen yýlýn ayný ayýna göre aþaðýda verilen tablodaki gibi deðiþti: Mayýs ayýnda miktar endeksleri, domateste 79, sebzede 114 ve meyvede 160 olarak gerçekleþirken, fiyat endeksleri domateste 786, sebzede 484 ve meyvede 582 olarak yansýdý. Mayýs ayý endeksleri miktarda bir önceki aya göre (aylýk) domateste %8.14, sebzede %25.38 Meyvede ise % 175.57 arttý. Miktar endeksleri geçen yýlýn ayný ayýna göre (yýllýk) domateste % -5.06 azalýrken, sebzede %15.69 ve meyvede ise % 27.39 artýþ kaydetti. Mayýs ayýnda miktar ve fiyat endekslerindeki yýllýk deðiþimler, domateste, sebzede ve meyvede fiyat bakýmýndan son 7 yýlýn rekorunu kýrarken, miktar bakýmýndan ortalamada seyretti.         Mayýs ayýnda domates fiyat endeksindeki yýllýk deðiþim %288.03 olarak gerçekleþti. Miktardaki kýsmi azalýþa karþýlýk fiyat deðiþimi rekor olarak endekse yansýdý. Sebze fiyat endeksindeki yýllýk deðiþim ise %169.64 olarak gerçekleþti. Sebzenin domatesten daha düþük kalmasý, miktar endeksindeki %16’ya yakýn artýþ sayesinde oldu. Meyve fiyat endeksindeki yýllýk deðiþim %88.19 olarak gerçekleþirken, meyvedeki nispi düþük fiyat artýþý iþlem miktarýndaki %28’e yakýn artýþ sayesinde oldu. Mayýs ayýnda miktar ve fiyat endekslerindeki aylýk deðiþimler ise domateste, sebzede ve meyvede son 4 yýlýn ortalamalarýnda seyretti. Bunun istisnasý meyve miktar endeksindeki aylýk rekor artýþýnda yaþandý.   Bir önceki aya göre (aylýk) domates iþlem miktar endeksi, Mayýs ayýnda %8.14 artýþ gösterirken, iþlem fiyatý endeksi aylýk % -17.79 azaldý. Son 4 yýlýn Mayýs aylarý endekslerinde miktarda ortalama artýþ ve fiyatta ise en sýnýrlý düþüþ yaþandý.   Bir önceki aya göre (aylýk) sebze iþlem miktar endeksi, Mayýs ayýnda % 25.38 artarken, iþlem fiyat endeksi aylýk % -42.41 azaldý. Son 4 yýlýn Mayýs aylarý dikkate alýndýðýnda sebze miktar ve fiyat endekslerindeki aylýk deðiþimler ortalama civarýnda gerçekleþti. Bir önceki aya göre (aylýk) meyve iþlem miktar endeksi, Mayýs ayýnda % 175.57 artýþ gösterirken, iþlem fiyat endeksi ise % -28.33 azaldý. Son 4 yýlýn Mayýs aylarý dikkate alýndýðýnda meyve miktar ve fiyat endekslerindeki aylýk deðiþimler, miktarda rekor artýþ ve fiyatta ise ortalama düþüþ olarak gerçekleþti.    

Antalya Ticaret Borsasý(ATB), Antalya Tarým Konseyi (ATAK) ve Antalya Tarým ve Orman Ýl Müdürlüðü iþbirliðiyle Zeytinpark’ta düzenlenen Tarým ve Çocuk Çalýþtayý’nýn sonuç bildirgesi açýklandý. Çocuklarýn hayvancýlýktan bitkisel üretime, su ürünlerinden ekoloji eðitimine bir çok alanda eðitim aldýðý eðitimin ardýndan çocuklara, tarým ve doða ile ilgili tartýþacaklarý ortam sunuldu. Çocuklarýn yaþanabilir bir dünya için çözüm önerileri ise çalýþtay sonuç bildirgesine yansýdý. ATB ve ATAK Baþkaný Ali Çandýr, çocuklarýn müthiþ gözlem ve hayal gücüyle doða ve tarýma yönelik öneri ve görüþlerini aktardýðýný belirtirken, geleceðin sahibi çocuklarýn görüþ ve önerilerinin politika yapýcýlar tarafýndan dikkate alýnmasýný istedi. Tarým ve Orman Müdürü Gökhan Karaca, çalýþtayýn çocuklarda farkýndalýk yarattýðýný söylerken, “Çocuklarýn teknolojiyle harmanlanmýþ yeni nesil bakýþ açýlarý doðrultusunda çalýþmalarý yoðunlaþtýrmak yolunda görüþ ve önerileri dikkate alarak çalýþmalar yürüteceðiz” dedi. ÇOCUKLAR TARIM DERSÝ ÝSTÝYOR Bildirgede çocuklar, tarýma yönelik görüþ ve önerilerini dile getirdi. Tarým yapýlýrken doðal yaþamýn korunmasý gerektiði kaydedilen bildirgede, tarým ilaçlarý kullanýmýnýn azaltýlmasý, biyolojik mücadele yöntemlerinin geliþtirilmesi ve yaygýnlaþtýrýlmasý ile organik ve sürdürülebilir tarýmýn teþvik edilmesi istendi. Çocuklar bildirgede, yerli ürün tüketimine özellikle dikkat çekti. Yerli ürünlerin tüketilmesi ve üretiminin özendirilmesini isteyen çocuklar, genetiði deðiþtirilmiþ organizmalarla ilgili daha fazla önlem alýnmasý gerektiðini vurguladý. Çocuklar, modern tarým teknikleri ve teknolojilerinin kullanýldýðý, çocuklarýn eðlenerek öðrenebilecekleri model tarým köyleri ve tarým kentleri kurulmasýný istedi. Çalýþtay sonuç bildirgesine, ilkokul ve ortaokul müfredatýnda uygulamalý tarým eðitimin yer almasý, iklim deðiþikliðine dirençli tarým için çalýþmalar yürütülmesi, çocuklarýn köylerde yaþamalarýnýn özendirilmesi için sosyal imkanlarýn artýrýlmasý önerileri yansýdý. Çalýþtaya katýlan çocuklar, dünyanýn sadece insanlara ait olmadýðý konusunda bilincin arýttýrýlmasý ve biyoçeþitliliðin korunmasý ve geliþtirilmesini istedi. Çocuklara göre, ormanlar daha fazla korunmalý ve aðaçlandýrma çalýþmalarýna hýz verilmeli. Bildirgede çocuklar, atýklarýn sýnýflandýrýlmasýný talep ederken, plastik kullanýmýnýn azaltýlmasý ve geri dönüþüme uygun ambalajlar kullanýlmasýný istedi. Su kullanýmýnda dikkatli olunmasý, gereksiz su kullanýmýndan kaçýnýlmasý ve tasarruflu davranýlmasý gerektiði kaydedilen bildirgede, lavabo ve banyo sularýnýn arýtýlarak sifon suyu olarak tekrar kullanýlmasý önerildi. Çocuklar, yaðmur suyu hasadýnýn yapýlarak, tarýmda kullanýmýnýn artýrýlmasýný istedi. Güneþ panellerinin tarým topraklarýna kurulmamasýný isteyen çocuklar, elektrikli araba kullanýmýnýn yaygýnlaþtýrýlmasý, fabrika bacalarýna filtre takýlmasý ve kontrolünün yapýlmasý gerektiðine dikkat çekti. Çocuklar kalitesiz kömür kullanýmýnýn önüne geçilmesini “hayati” görürken, þarjlý pil kullanýmýnýn özendirilmesini istedi. Tatlý su kaynaklarýnýn bozulmasýnýn ve kirlenmesinin engellenmesinin zorunluluk olduðu belirtilen bildirgede, sürdürülebilir balýkçýlýk için aþýrý avlanmadan kaçýnýlmasý gerektiði vurgulandý. Çocuklar, suda yaþayan canlýlarýn yaþam alanlarýnýn bozulmamasý, petrol tankerlerinin yüklerini çok dikkatli taþýmasý, Caretta Carettalar için gürültü ve ses kirliliði azaltýlmasýný da önerdi.  

Antalya Valisi Ersin Yazýcý, Çiçekçiler Birliði Dýþ Ticaret Anonim Þirketi (Çiçek A.Þ.)ev sahipliðinde kesme çiçek ve süs bitkileri üreticileri ve ihracatçýlarýyla bir araya geldi. Antalya Ticaret Borsasý Baþkaný Ali Çandýr, Orta Doðu Süs Bitkileri ve Mamulleri ihracatçýlar Birliði Baþkaný Ýsmail Yýlmaz’ýn katýlýmýyla Çiçek A.Þ’ye ortak firmalarýn temsilcilerinin katýlýmýyla gerçekleþen toplantýda, Çiçek A.Þ. Baþkaný Lütfi Göbüþ, kümelenme modeliyle çalýþan þirket hakkýnda Vali’ye bilgi verdi. ÇÝÇEKTE KÜMELENME MODELÝ Çiçek AÞ olarak yurtdýþýna yýllýk 400 TIR çiçek gönderdiklerini belirten Göbüþ, 2017’de 5 milyon dolarlýk ihracat gerçekleþtirirken 2021’de 13.3 milyon dolarlýk ihracat yaptýklarýný kaydetti. Antalya’nýn kesme çiçek ihracatýndaki önemine dikkat çeken Lütfi Göbüþ, sektörün önünün açýlmasý halinde ihracatý artýracak potansiyele sahip olduklarýný kaydetti. Orta Doðu Süs Bitkileri ve Mamulleri Ýhracatçýlar Birliði Baþkaný Ýsmail Yýlmaz, geçen yýl yaklaþýk 150 milyon dolarlýk ihracat gerçekleþtiren çiçek sektörünün bu yýl ihracat rakamlarýný artýracaðýný kaydetti. Yýlmaz, sektörün sorunlarýný dile getirirken, çözüm için destek beklediklerini söyledi. “ÝÞ GÜCÜNE ULAÞIM VE ARAZÝ EN BÜYÜK SORUNUMUZ” ATB Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, Çiçek A.Þ.’nin Türk tarýmýna örnek olacak bir yapýlanmaya sahip olduðunu belirterek, üretimden ticarete ve ihracata kadar birlikte hareket edildiðini ve baþarý saðlandýðýný ifade etti. Çandýr, çiçek sektörünün iþgücüne ulaþma ve ürün yetiþtirecek arazi bulmakta zorlandýðýný anlatýrken, bu temel sorunlarýn çözülmesi halinde üretim ve ihracatýn artacaðýna dikkat çekti. Çandýr, tarýma özel sosyal güvenlik yasasýnýn çýkarýlmasý gerektiðini, bunun sektörün iþgücüne ulaþýmýnda büyük rol oynayacaðýný söyledi. VALÝ ÜRETÝCÝ VE ÝHRACATÇININ YANINDA Antalya Valisi Ersin Yazýcý, üretici ve ihracatçýlarý tek tek dinledi. Tarýmýn baþkenti Antalya’nýn kesme çiçekte geldiði noktayý mutlulukla takip ettiðini söyleyen Vali Yazýcý, üretimin, ticaretin ve ihracatýn artýrýlmasýný arzu ettiklerini kaydetti. Yazýcý, sektörün sorunlarýnýn çözümü için talepler doðrultusunda çalýþacaklarýný söyledi.  

Antalya Ticaret Borsasý Mayýs ayý Meclis Toplantýsý, Meclis Baþkaný Erdoðan Ekinci baþkanlýðýnda toplandý. ATB toplantý salonunda yapýlan toplantýda, üyeler yönetimin bir aylýk çalýþmasýyla ilgili bilgilendirilirken, ATB Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, tarýmla ilgili deðerlendirmelerde bulundu. TARIM STRATEJÝK Göreve geldiklerinden beri fýrsatta tarýmýn stratejik sektör olduðunu ifade ettiklerini belirten Çandýr, “Sektörümüzü stratejik kabul etmenin doðal sonucu olarak nelerin yapýlmasý gerektiðini her seferinde açýkladýk” dedi. Çandýr, “Tanýmlayamadýðýmýzý ölçemeyiz, ölçemediðimizi planlayamayýz, planlayamadýðýmýzý da yönetemeyiz… Prensibinden hareketle mutlaka girdilerden ürünlere ve tüm prosesler için kapsamlý bir standartlar kümesi tanýmlamalýyýz. Bu standartlara uygun kapsayýcý ve geçerli bir tarým envanteri çýkarmalýyýz diye önerilerde bulunduk. Kapsayýcý bir toplu stratejik planlama ancak bu adýmlardan sonra yapýlabilir ve uygulanabilir dedik” dedi. Salgýn ortamýnda tarýmýn stratejik bir sektör olduðunu söyleyenleri duydukça umutlandýklarýný söyleyen Çandýr, tarýmda seferberlik ilan edilmesi ve nelerin yapýlmasý gerektiðine yönelik önerilerde bulunduklarýný anýmsattý. Salgýnda tarýmda olaðanüstü hal ilan edilmesi ve acil eylemler gerekliliðine iþaret ettiklerini söyleyen Çandýr, “Ortalama uygulamalarla yetinmek durumunda kaldýk. Ýlan edilen enflasyonda en az etkiye sahip olmamýza hatta enflasyonu aþaðýya çekme oranlarýmýza raðmen günah keçisi ilan edildik. Tarýmsal ürün fiyatlarýndaki enflasyonun en az 2 katýný tarýmsal girdi fiyatlarýnda yaþýyoruz dedik. Ziraat Bankasý finansmanýyla entegre bir girdi tedarik portalý (GÝTAP) kurarsak girdi maliyetlerimizi ortalama yüzde 30 daha aþaðýya indirmek mümkün dedik. Bu önerimizi dile getirmeye devam edeceðiz” diye konuþtu. SADECE TARIMSAL KRÝZ YAÞANMIYOR Bugün sadece Türkiye’de deðil tüm dünyada tarýmsal krizin yükselmeye baþladýðýný belirten Çandýr, krizin sadece fiyat artýþlarýyla çýkmadýðýný, girdilerden ürünlere tedarik edememe krizi olarak da yaþandýðýný söyledi. Çandýr, The Economist dergisinin Mayýs ayý kapak konusunun dünyada 10 haftalýk buðday stoku kaldýðý yönünde olduðunu anýmsatýrken, “Bu rakam, son 15 yýlýn en düþük stok rakamýdýr. Rusya-Ukrayna savaþýndan sonra en büyük ikinci üretici olan Hindistan’ýn da bu ay ihracatý yasaklama kararý almasý, dünyayý tedirgin etmiþtir” dedi. GÝRDÝLERE ULAÞIM ZORLAÞIYOR Tarýmda ürün yeterlilik oranýnýn yetersiz olduðunu ya da sýnýrda olduðunu ifade eden Çandýr, “Buðday üretiminde nispeten iyi durumda olmamýz rahatlatýcý ama mutlaka bugünlere dünden hazýrlanmaya baþlamalýydýk” dedi. Gübre ve yem baþta olmak üzere tarýmsal tedarikte dýþa baðýmlýlýðýn devam ettiðini vurgulayan Çandýr, “Hayati önemdeki gübre ve yem girdilerinin tedarik imkanlarý giderek zorlaþmaktadýr. Buðdaydakine benzer ihracat kýsýtlamalarý bu girdiler için de yaþanmaktadýr. Uzmanlar, arz yetersizliðinin etkili olmasý dolayýsýyla bu tür kýsýtlama kararlarýnýn önümüzdeki dönemlerde de süreceðini belirtmekteler. Dolayýsýyla tekrar edeyim, hazýrlýklarýmýzý dünden yapmaya baþlamalýydýk” diye konuþtu. TARIMDA ÝNOVASYON ÖNERÝSÝ Bitki besleme ve koruma ürünlerine yönelik bir inovasyon atýlýmý içine acilen girilmesini öneren Baþkan Çandýr, salgýn sýrasýnda geliþtirilen Turkovac aþýsý gibi bir atýlýmýn yapýlmasý gerektiðini kaydetti. Çandýr, þunlarý kaydetti: “Bu amaçla hýzlý ve bilimsel çalýþmalara özel destekler ve teþvikler vermeli, sonuç alýcý icraatlara giriþmeliyiz. Bunun için bilim ve teknik insan kaynaklarýmýz, teknik yazýlým ve donaným kapasitemiz mevcuttur. Bu kapasiteyi mutlaka sözünü ettiðim amaçla bir araya getirip hýzlý sonuçlar üretebilmeliyiz. Böylece ülkemiz genelinde 70 milyar dolar olan tarýmsal katma deðerin geçen yýl 40 miyar dolara düþmesine ve kentimizde de 4 milyar dolarlýk tarýmsal katma deðerin 2 milyar dolarýn altýna düþmesine razý olmayýz. Dýþa baðýmlýlýðýmýzýn oranýný düþürdükçe katma deðer yaratma gücümüz de yeniden artmaya baþlayacaktýr. Yýllardýr yeterli tortuyu býrakamayan tarýmsal faaliyetlerimiz, katma deðer yaratma gücünü ciddi bir biçimde kaybetmekte idi. Bu gidiþat, sürdürülebilir olma özelliðine sahip deðildir. Bir an önce gidiþatý tersine çevirmeye bakmalýyýz, çünkü bu güce ve birikime sahibiz, yeter ki birlikte hareket ederek ortak hedeflere odaklanalým.” KARAMSARLIÐA GEREK YOK Tarýmsal potansiyel ve daha önce baþarýlanlar dikkate alýndýðýnda karamsar olunmamasý gerektiðini ifade eden Baþkan Çandýr, “Ancak iyimser olacaðýz diye de gerçeklere gözümüzü kapatamayýz. 2010 yýlýndan beri sektörümüzün reel kazancý düþmektedir. Ortalama 17 liraya mal ettiðimiz ürünü 15 liraya satarak varlýðýmýzý sürdüremeyiz. Böyle bir gidiþatýn sonu, tarýmsal faaliyetlerden çekilmektir. Nitekim bir zamanlar 1.5 milyon olan kayýtlý çiftçi sayýmýz, ilk kez 500 binin altýna düþmüþtür. Tarýmsal alan kaybýmýz da yüzde 20’lere ulaþmýþtýr. Tarýmýn orijinal üretim faktörü emekte ve temel faktörü toprakta yaþadýðýmýz kayýplar, mutlaka yeniden kazanmamýz gereken vazgeçilmez kaynaklarýmýzdýr” diye konuþtu. TARIMDA ÝÞGÜCÜ KAYBI Tarýmda iþgücü kaybýna dikkat çeken ATB Baþkaný Ali Çandýr, “Kentimizde turizm sezonunun hareketlenmesiyle tarýmda çalýþacak iþçi bulamama sorunu yaþanýyor. Emekli olan ya da tarýmdan kopan iþçinin yerine arkadan gelen genç kuþak yok denecek kadar az. Bunun kaçýnýlmaz sonucu olarak tarýmda çalýþanlarýn ortalama yaþý 55’in üzerine çýkmýþtýr” dedi. Çandýr, bu konuda Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý ile Tarým ve Orman Bakanlýðý’nýn önderliðinde ortak bir çalýþma yapýlmasý, kaybý önleyebilmek için tarýma uygun bir sosyal güvenlik sistemi kurulmasý gerektiðini kaydetti. Çandýr, “Özel bir sistem kurulmadýðý sürece bu kaybý yaþamamýz kaçýnýlmazdýr” dedi. Ýstihdamdaki kaybý azaltmak için bir diðer çözümün azalan iþgücünü daha verimli bir hale getirmek olduðunu söyleyen Baþkan Ali Çandýr, “Yani tarýmda mekanizasyonu, otomasyonu ve akýllý sistemleri emekle birlikte optimize etmek zorundayýz. Böylece tarýmdaki verimliliði artýrmamýz ve iç kaynak kullanýmýnýn da artmasýyla katma deðer yaratma gücümüzü artýrmamýz mümkün olacaktýr. Özellikle tarýmdaki ekim, dikim, besleme, koruma ve hasat iþlemlerini otomasyon destekli yapmamýz, faaliyet ve girdi kullaným verimliliðimizi katlayarak artýracaktýr. Bu verimlilik artýrma çabasýný, kentimizi yakýndan ilgilendiren meyve sebze üretimi, bakýmý, hasadý ve yýkama, tasnifleme ve paketleme aþamalarýnda da göstermeliyiz” diye konuþtu. Tarýmda verimliliði artýrma ve katma deðer yaratmak için kamu desteði þart olduðunu ifade eden Çandýr, “Bu destek sadece finansmanla sýnýrlý deðildir. Kümelenmeyle sonuçlanacak örgütleme, koordine etme ve avantaj yaratma düzenlemelerini de kapsamalýdýr. Kentimiz tarýmý açýsýndan hayati önem taþýyan bu kapsayýcý çalýþmalarýn pilot tasarlayýcýlarý ve uygulayýcýlarý olmaya bizler hazýrýz” diye konuþtu. ÇÖZÜM ÖNERÝYORUZ Her ayýn 2’sinde Antalya hallerinde domates, sebze ve meyve iþlem miktarý ve fiyat endeksini açýkladýklarýný belirten Çandýr, verilere akademik dünyadan ve iþ dünyasýndan olumlu tepkiler aldýklarýný söyledi. Çandýr, “WEB sitemizde tüm aylara ait bültenler ve 2015 yýlýndan itibaren hesapladýðýmýz endeksler kamuoyuna sunulmaktadýr. Þimdi size oradaki bilgileri tekrar etmeyeceðim ama izin verirseniz sürekli yaptýðýmýz analizlerden bazý örnekleri paylaþmak istiyorum. Böylece temel derdimizin sorun tespit etmek deðil, çözümler önermek olduðunu bir kez daha örneklendirmek istiyorum. Çünkü bizler sorunlarý bire bir doðrudan yaþayan insanlarýz. Sadece sorunlarý tespit edip orada býrakma lüksümüz yoktur” diye konuþtu. 2015 yýlýndan bu aya kadar Antalya hallerindeki domates iþlem miktarý yüzde 47 azaldýðýný, sebze iþlem miktarýndaki azalmanýn yüzde 38 olduðunu kaydeden Çandýr, meyvedeki azalýþýn yüzde 22 olduðunu belirtti. Çandýr, þunlarý kaydetti: “Biliyorsunuz bizim sektörümüzde fiyat, esas olarak arz-talep dengesi ile oluþur. Eðer oluþan fiyatlar, maliyetlerimizden düþük olursa fiyatlarý artýrma gücümüz yoktur. Bizler sanayici deðiliz ki maliyetlerimize göre fiyat belirleyelim. Hallerdeki miktar derinliði azalýþý, piyasa iþleyiþi etkinliðini olumsuz etkilemekte ve diðer etkilere karþý kýrýlganlýðýný artýrmaktadýr. Bir örnek daha vereyim, 2015 yýlýnda kentimizdeki domates üretiminin yaklaþýk yarýsý hallerde iþlem görürken son yýllarda bu oran en fazla yüzde 15 olarak gerçekleþmektedir. 2010 yýlýndan önce ise sebze-meyve üretiminin tamamý hallerden geçmekte idi. Yani hallerdeki iþlem derinliði, son derece ciddi yara almýþtýr. Bunun doðal sonucu olarak fiyat-miktar iliþkisinin hem yönü hem de oynaklýðý deðiþmiþtir.” HAL YASASINA DÝKKAT Son 8 yýldaki en düþük ve en yüksek miktar ve fiyat deðiþiminin domates, sebze ve meyvede farklýlýklar gösterdiðini belirten Çandýr, “Örneðin domates miktarýnda en düþük ve en yüksek arasýnda 8.28 kat fark olurken fiyatta 2.56 kat fark oluþmuþtur. Sebzede ise miktarda 4.75, fiyatta 2.20 kat ve meyvede ise miktarda 3.67 kata karþýlýk fiyatta 2.06 kat fark oluþmuþtur. Son bir yýlda ise bu farklar; domates miktarda 4.37 kata karþýlýk fiyatta 5.69 kat olurken sebze miktarda 3.25 kata karþýlýk fiyatta 5.08 kat fark ve meyve miktarda 2.17 kata karþýlýk fiyatta 3.47 kat fark oluþmuþtur” dedi. 8 yýlýn ortalamasýnda yaþ meyve sebzede miktardaki deðiþimden daha düþük fiyat deðiþiminin yaþandýðýný, son bir yýlda miktardaki deðiþimden çok daha yüksek fiyat deðiþimleri yaþandýðýna dikkat çeken Çandýr, “Piyasa derinliðinin azalmasý, miktar-fiyat iliþkisinde saðlýklý ve beklenen dengenin oluþmasýný zayýflatmýþtýr. Yani artýk miktardaki bir birimlik azalma, fiyata iki birimlik artýþ olarak yansýmaktadýr. Halbuki son 8 yýlýn ortalamasýnda ise miktardaki bir birimlik azalma, fiyatta sadece 0.46 birimlik artýþa neden olmuþtur. Özetle haller, fiyatlarýn belirlenmesinde takip edilen deðil takip eden bir konuma düþmüþ durumdadýr. Bu durumu sizlerle paylaþmamýn bir nedeni de hazýrlanmakta olan yeni hal yasasý ile ilgili olarak doðru yolu göstermektir. Yapýlacak düzenleme mutlaka piyasa iþleyiþini etkinleþtirme üzerine odaklanmalýdýr. Bunun için de derinlik artýrýlmalý, standartlar tanýmlanýp uygulanmalý ve entegre bir kayýt sisteminin hayata geçirilmesi ilk yapýlmasý gerekenlerdir” diye konuþtu Tarýmýn uzun bir süredir güç kaybettiðini, dünyadaki geliþmeler de dikkate alýndýðýnda geleceðin daha büyük tehlikeler barýndýrdýðýný kaydeden Baþkan Çandýr, “Yapýlmasý gerekenler bakýmýndan sürekli gecikiyoruz. Üstelik yapýlanlar bize öncesini aratýyor” dedi. Antalya Tarým Konseyi’nin uzun süredir Antalya tarýmýnýn temel sorunlarý ve somut çözüm önerilerini çalýþtýðýný, çalýþmanýn raporunun ATAK üyeleriyle tartýþacaklarýný ve hazýrlayacaklarý raporu Tarým ve Orman Bakaný ile paylaþacaklarýný bildirdi. Çandýr, raporun sonuçlarýný takip edeceklerini belirterek, “Kentimiz tarýmý için mesafe alýcý sonuçlara vesile oluruz” dedi. Borsa’nýn desteðiyle Antalya Tarým Konseyi, Antalya Büyükþehir Belediyesi, Finike Belediyesi, Kumluca Ticaret Borsasý ile Ticaret ve Sanayi Odamýzýn organizasyonunda 25.Hasyurt Tarým Fuarý’ný 11-14 Mayýs’ta gerçekleþtirdiklerini anýmsatan Çandýr, “Buradaki temel hedefimiz ülkemizin ilk tarým fuarý olan ancak 7 yýldýr atalete uðrayarak yapýlamayan fuarý canlandýrmak ve kentimizin batýsýnda yer alan ilçelerimizin tarýmsal üretimine ve ticaretine ivme kazandýrmaktýr. Organizasyonun baþarýlý geçmesinde emeði geçen tüm paydaþlara ve çalýþma arkadaþlarýmýza teþekkür ediyorum” dedi. Korkuteli’nin Dereköy Mahallesi ile Sülekler Mahallesi’nde meydana gelen selden olumsuz etkilenen üretici ve bölge sakinlerine geçmiþ olsun dileklerini ileten Çandýr, hububat hasadýnýn üretici, ticaret erbabý ve sanayiciye hayýrlý ve bereketli olmasýný diledi. BUÐDAY, ARPA FÝYATLARI AÇIKLANMALI 1.Meslek Komitesi üyelerinin talebi üzerine düzenlenen hasat öncesi hububat sektörel analiz toplantýsýnda üretici ve üyelerin Toprak Mahsulleri Ofisi’nin buðday ve arpa alým fiyatlarýný bir an önce açýklanmasýný istediklerini anýmsatan Çandýr, “Önümüzdeki yýllar içinde tohum toprakla buluþmadan referans fiyat açýklanmalý ki üretici tercihini yapabilsin. Ticaret erbabýmýzda ticaretimizi planlayabilsin” dedi. SALATALIK 1-2 TL Kýþ döneminde gündemden düþmeyen, kilogram fiyatý 20 liraya kadar yükselen salatalýðýn fiyatýnýn 1-2 liraya kadar düþtüðünü belirten Çandýr, “Diðer sebzelerde de benzer düþüþleri gözlemliyoruz. Bunun temeli sizlerin de bildiði gibi son günlerde mevsim etkisiyle arzda yaþanan artýþtýr. Yüksek fiyatlarýn olduðu dönemlerde sýkça gündeme gelerek üretici ve ticaret erbabýnýn fahiþ kar elde ettiði ifade edilirken fiyatlarýn düþtüðü dönemlerde üreticinin ve ticaret erbabýnýn durumunu görmezden gelmemeliyiz” diye konuþtu. Antalya, Burdur ve Isparta’daki iþletmelerin birbirleriyle ticaretlerinin artmasý ve bölge ekonomisinin daha yüksek katma deðer üretmesine fayda saðlamak amacýyla Antalya Ticaret ve Sanayi Odasý’nýn ev sahipliðinde 26-27 Mayýs tarihlerinde Batý Akdeniz Ticaret Buluþmasý düzenleneceðini belirten Çandýr, “Borsamýz standýnýn da yer alacaðý etkinliðe sizleri ve tüm üyelerimizi davet ediyoruz” dedi. ATB Baþkaný Ali Çandýr, Irak`ýn kuzeyinde yürütülen Pençe-Kilit Operasyonu bölgesinde þehit olan askerlere Allah’tan rahmet, yaralý askerlere þifa, ailelerine ise baþsaðlýðý diledi.  

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) hasat öncesi Hububat Sektörel Analiz Toplantýsý düzenledi. ATB Baþkan Yardýmcýsý Halil Bülbül moderatörlüðünde çevrimiçi yapýlan toplantýya, ATB 1. Meslek Komitesi üyeleri, hububat sektörünün paydaþlarý ve kamu kurum temsilcileri katýldý. ATB baþkan Yardýmcýsý Halil Bülbül, hububat hasadý öncesinde sanayici, tüccar ve üreticilerin durum, beklenti ve önerilerini dinlemek üzere toplantýyý düzenlediklerini belirterek, toplantýnýn verimli geçmesini diledi. Antalya’nýn sebze ve meyve aðýrlýklý tarýma geçse de geçmiþte pamuk, nohut, susam ve buðday ekiminin yapýldýðý bir bölge olduðunu anýmsatan Halil Bülbül, Antalya’da 150 bin ton civarýnda buðday üretiminin yapýldýðýný kaydetti. Bülbül, “Borsa olarak hem geçmiþimize olan saygý hem de Korkuteli ve Elmalý baþta olmak üzere Serik ve Aksu gibi ilçelerimiz için ciddi bir ekonomik gelir kaynaðý olmasý nedeniyle buðdayý önemsiyoruz” dedi. SÖYLEMLERÝN ETKÝSÝYLE FÝYAT OYNAKLIÐI VAR TMO Eski Genel Müdürü ve ÝK Tarým Üssü Kurucusu Ýsmail Kemaloðlu, dünyada ve ülkedeki buðday, arpa, mýsýr üretimiyle ilgili bilgiler verdi. Buðdayda dünya genelinde 775 milyon ton rekolte beklentisi olduðunu belirten Kemaloðlu, Hindistan’daki yaðýþlar nedeniyle yaþanan kayýplar, Ukrayna’da yaþanan savaþ nedeniyle ekim yapýlmamasý ya da bitkisel mücadelenin yapýlamamasý nedeniyle yaþanan kayýplar gibi nedenlerle geçen yýla göre buðdayda 4-5 milyon ton azalmanýn yaþanacaðýný kaydetti. Kemaloðlu, “Dünyada üretime dayalý bir kýtlýk yok” dedi. Türkiye’de buðday ekiliþinde yüzde 10 azalma olduðunu, sertifikalý tohum ve gübre kullanýmýnda azalma belirten Kemaloðlu, ancak bir kýtlýktan bahsedilemeyeceðini vurguladý. Kemaloðlu, “Yeni hasat dönemine girerken bir kýlýk yokluk beklemiyoruz. Sadece söylemlerin etkisiyle fiyatlarda oynaklýk bekliyoruz” dedi. Arpada 145 milyon ton üretim varken 150 milyon tona yakýn tüketim olduðunu belirten Kemaloðlu, “Arpada da 5-6 milyon ton civarýnda eksik ile hasada giriliyor ancak stok var” dedi. Kemaloðlu, mýsýrda 1.2 milyar tonun üzerinde mýsýr üretilirken, 1 milyar 190 milyon ton tüketim olduðuna dikkat çekti. ÇÝFTÇÝ FÝYAT BEKLÝYOR Bakanlar Kurulu sonrasýnda üreticinin buðdayda fiyat açýklanmasýný beklediðini ancak açýklanmadýðýný belirten Kemaloðlu, belirsizliðin giderilmesi için fiyatýn bir an önce açýklanmasý gerektiðini kaydetti. Kemaloðlu, buðday fiyatýnýn 6 TL’nin altýnda açýklanmamasý gerektiðini söyledi. Tarým ve Orman Bakaný Vahit Kiriþçi’nin 3 milyon hektar ekilmeyen boþ alan olduðunu açýkladýðýný anýmsatan Kemaloðlu, “Türkiye ekemediði alaný ekse bile buðdayda ithalatý konuþmayacaðýz, arz fazlasýný konuþacaðýz” dedi. Türkiye’nin ovalarýnýn çok yýllýk bitkilere döndüðüne dikkat çeken Kemaloðlu, “Bu tarýmýmýz için büyük bir tehlike. Biz artýk ekilen alan deðil dikilen tarýmla muhatap oluyoruz. Stratejik olan hububat varken, narenciye, muz, fýndýk, gibi bitkilere döndük” dedi. Kemaloðlu, hububat üretiminin hayvancýlýk sektörü için önemini de belirtirken, üreticinin hem hububat üretimine yönlendirilmesi hem de desteklenmesi gerektiðini vurguladý. Kemaloðlu, “Ekilen stratejik diyorsun, dikilene destek veriyorsun. Burada analitik düþünmeye ihtiyaç var” dedi. 8.5 TL’NÝN ALTINDAKÝ FÝYAT ÇÝFTÇÝYÝ KÜSTÜRÜR Ziraat Mühendisleri Odasý Antalya Þube Baþkaný Prof. Dr. Dursun Büyüktaþ, 1 kilogram buðdayýn üretim maliyetinin 4.5 TL olduðunu, üzerine yüzde 25 çiftçi maliyeti koyduðunda 5.5 TL, üzerine bir de tarýmsal enflasyon konulduðunda buðday fiyatýnýn 8 TL 50 kuruþun altýnda açýklanmamasý gerektiðini vurguladý. Büyüktaþ, “Buðdayda 8.5 TL’nin altýnda açýklanacak fiyat, çiftçiyi küstürür” dedi. Geçen yýla göre mazotta 3 kat, gübrede 4.5 kat artýþ olduðuna dikkat çekti. BUÐDAY SORUNU ÇÖZÜLMEDEN TARIMIN SORUNU ÇÖZÜLEMEZ Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Taner Akar, erken hasat yapýlmasý halinde ciddi kayýp olacaðýný belirterek, “14 nemin altýnda biçilmemesi konusunda dikkat edilmeli. Nemli biçilen buðdayda depolama sorunu yaþarýz olan buðdayý da kaybederiz” dedi. Akar, bütün bölgeleri dolaþtýðýný ve gübre kullanmamaktan kaynaklý verim ve rekolte kaybý beklendiðini söylerken, “Türkiye buðday sorununu çözmeden tarýmýn sorununu çözülmeyecek” dedi. Akar, buðday üretiminde suyun kullanýmý ve planlamasýnýn önemini vurgularken, “Eðer buðdayý sular ve gübrelersek verim ve rekoltemiz artar. Bu stratejik ürünümüzü, analitik yaklaþýmlarla nasýl ileriye götürürüz ona bakmak lazým” dedi. Ziraat Odasý Antalya Þube Baþkaný Nazif Alp, çiftçinin büyük çoðunluðunun gübre ve mazot fiyatlarý nedeniyle ekim yapmadýðýný belirterek, “Hükümet girdi maliyetleriyle ilgili önlem almazsa seneye ekim daha da azalýr” uyarýsýnda bulundu. ÇÝFTÇÝYÝ HUBUBATA YÖNLENDÝRMEYE ÇALIÞIYORUZ Tarým ve Orman Müdürlüðü Bitkisel Üretim ve Bitki Saðlýðý Þube Müdürü Safinaz Arslan, hububat üretimini artýrmak için yaptýklarý çalýþmalar hakkýnda bilgi verdi. Geçen yýl 148 ton buðday tohumu daðýttýklarýný, bu yýl 150 ton buðday tohumlu daðýtacaklarýný kaydeden Arslan, “Sertifikalý tohum desteðiyle çiftçimizi destekliyoruz. Çiftçiyi hububata yönlendirmeye çalýþýyoruz” dedi. ATB 1. Meslek Komitesi Baþkaný Yusuf Sarýcalar, bu yýl Korkuteli bölgesinde hububatta kullanýlan gübre miktarýnýn azaldýðýný, ekinde boy sorunu olduðunu söyledi. Sarýcalar, artan maliyetler nedeniyle buðday ekiminde de azalýþ olduðunu kaydetti. ATB 1. Meslek Komitesi üyesi Ahmet Yýlmaz, hububatta fiyat belirsizliðinin üretici için büyük sýkýntý olduðunu belirterek, “Devletimiz fiyat açýklamada çok geç kalýyor. Mazot, gübre gibi girdi maliyetlerimiz belli. Buðdayda kilogram baþýna 8 TL fiyat beklentimiz var” dedi. Komite üyesi Murat Köseoðlu da sahilde sertifikalý tohum ekiminde yüzde 40 azalma olduðunu belirterek, erken hasadýn neden olduðu nem sorununa dikkat çekti. DEVLET ÇÝFTÇÝYÝ KUCAKLAMALI Korkuteli Ziraat Odasý Baþkaný Musa Fikri Büyükçetin, yaylada örtüaltý tarýmýn arttýðýný, kuru tarýmdan kazanamayan çiftçinin az alandan çok gelir elde etmek için seracýlýða yöneldiðini söylerken, çiftçinin ayakta kalabilmek için çare aradýðýný kaydetti. Büyükçetin, “Devletin çiftçiyi elinden tutmasý deðil, kucaklamasý lazým” dedi. Sanayici Oðuz Kýrtýz, buðday ekiminden kaçýþýn nedeninin fiyat olduðunu söylerken, “Bir malýn hakkýný vermezseniz üretilmez” dedi. Kýrtýz, TMO’nun görev zararýnýn Türkiye’nin bir yýl boyunca tarýma vereceði desteðin yüzde 50’si olduðuna dikkat çekerken, tarým politikalarýnýn gözden geçirilmesi gerektiðini söyledi.  

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) ve Antalya Tarým Konseyi (ATAK) Baþkaný Ali Çandýr, Türkiye Ýstatistik Kurumu’nun (TÜÝK) açýkladýðý Mart ayý tarýmsal girdi fiyatlarý endeksini (Tarým-GFE) deðerlendirdi. Tarým- GFE’nin aylýk yüzde 15.16 ve yýllýk yüzde 105.70 ilan edildiðini belirten Çandýr, “Bu rakamlar, son bir yýlda olduðu gibi aylýkta ve yýllýkta endeks tarihinin rekorlarý olmuþtur. Yýlbaþýndan itibaren ilan edilen aylýk Tarým- GFE, daha önce hiç karþýlaþmadýðýmýz derecede önceki yýllarýn toplam deðerini katlayacak düzeyde yüksek ilan edilmeye baþlamýþtýr. 2015-2021 dönemi Mart aylarý toplam Tarým-GFE aylýk deðerleri toplamý yüzde 5.2 ilan edilmiþken açýklanan son rakam bunun 3 katý kadar olmuþtur. Tarýmsal girdi fiyatlarý enflasyonunda son 6 aydýr önceki yýllarýn toplamýný aþan bir basamak etkisi görülmektedir” deðerlendirmesinde bulundu. FÝYATLAMA MEKANÝZMASI BOZULDU Tarým –GFE’nin geçen yýl Mart ayýnda aylýk yüzde 1.33 ve yýllýk yüzde 21.33 olarak ilan edildiðini anýmsatan Çandýr, bu yýl Mart ayýndaki aylýk tarýmsal girdi fiyatlarý enflasyonunun, 2021 yýlýnýn bir yýllýk enflasyonuna yaklaþtýðýna dikkat çekti. 2015-2021 dönemi Mart aylarý ortalama aylýk enflasyonu yüzde 0.74 ve yýllýk enflasyon da yüzde 12.59 olduðunu belirten Çandýr, tarýmsal girdilerde fiyatlama mekanizmasýnýn tamamen bozulduðuna iþaret etti. Mart ayýda tarýmda kullanýlan mal ve hizmetlerin fiyatlarýnda aylýkta yüzde 16.12 ve yýllýkta ise yüzde 113.89’luk artýþ ilan edildiðini belirten Çandýr, aylýk gübrede yüzde 44.65, enerjide yüzde 23.32, yemde yüzde 12.26’lik artýþ, yýllýkta ise gübrede yüzde 228.20, enerjide yüzde 175.39, yemde 107.41’lik artýþa dikkat çekti. TÜÝK’in açýkladýðý Mart ayý tarýmsal üretici fiyat endeksi Tarým-ÜFE’nin aylýk yüzde 12.02 ve yýllýk yüzde 84.11 olduðunu belirten Çandýr, “Mart ayý dahil olmak üzere son 7 aydýr ilan edilen rakamlar gösteriyor ki, tarýmsal üreticiler aylýk ve yýllýk olarak sürekli zarar etmektedirler. Bu tespitin tek istisnasý Ocak ayýndaki aylýk veriler olmuþtur” dedi. Yurtiçi ve yurtdýþý üretici enflasyonlarýnýn da tarýmý etkilediðini belirten Çandýr, “Mart ayýnda açýklanan aylýk yüzde 9.19 ve yýllýk yüzde 114.97 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu ile aylýk yüzde 7.29 ve yýllýk yüzde 105.82 düzeyindeki yurtdýþý üretici enflasyonu, genel olarak sektörün geçmiþten gelen maliyet yükünü gelecekte de artarak taþýmaya devam edeceðini göstermektedir” deðerlendirmesinde bulundu. Çandýr, TÜÝK tarafýndan ilan edilen Nisan ayý yurtiçi ve yurtdýþý üretici ile tarýmsal üretici fiyatlarý endekslerinin artmaya devam etmesinin etkisiyle önümüzdeki aylarda tarýmsal girdi fiyatlarýnýn artmaya devam edeceðinin öngörüldüðünü kaydetti. Mart ayýnda tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylýk yüzde 5.46 ve yýllýk yüzde 61.14 ilan edildiðini anýmsatan Ali Çandýr, Batý Akdeniz’in enflasyonunun aylýk yüzde 5.46 ve yýllýk yüzde 66.69 ilan edildiðini kaydetti. Antalya’nýn ve Batý Akdeniz’in 2 yýldýr ülke ortalamasýnýn üzerinde bir enflasyon yaþadýðýný söyleyen Çandýr, “Biz bu yüksek seyri genellikle kentimiz ekonomisinin ülke ortalamasýnýn üzerinde bir performans gösterdiði zamanlarda gözlemliyorduk. Ülke ortalamasýnýn altýnda bir ekonomik performans gösterirken ortalamanýn üzerinde bir enflasyon yaþýyor olmamýz, kentimiz ve bölgemiz üzerinde sýra dýþý aþýrý yük oluþturmaktadýr” diye konuþtu. Çandýr, Antalya ve Batý Akdeniz açýsýndan hayati önemi olan üretici kesimin maliyet yükünün yýllardýr birikmeye devam ettiðini belirterek, “Üretici kesim üzerinde biriken bu yük, bir þekilde ve belirli bir sürede tüketici kesime yansýma riskine hala sahip bulunmaktadýr” dedi.