Antalya Ticaret Borsasý (ATB), Kasým ayý Antalya Halleri Domates, Sebze ve Meyve Endeksini açýkladý. Antalya hallerinde iþlem gören domates, sebze ve meyvelerin iþlem miktar ve fiyatlarýyla ilgili endeks deðerleri, 2021 Kasým ayýnda bir önceki aya göre ve geçen yýlýn ayný ayýna göre aþaðýda verilen tablodaki gibi deðiþti: Kasým ayýnda miktar endeksleri, domateste 72, sebzede 86 ve meyvede 80 olarak, fiyat endeksleri ise domateste 217, sebzede 313 ve meyvede 369 olarak gerçekleþti. Kasým ayý endeksleri miktarda bir önceki aya göre (aylýk) domateste % 183.20, sebzede % 90.57 ve meyvede ise % 1.10 arttý. Geçen yýlýn ayný ayýna göre (yýllýk) ise domateste % 38.22, sebzede % 43.46 ve meyvede ise % 36.17 artýþ kaydetti. Miktar endekslerindeki deðiþimler, geçen aylarýn aksine Kasým ayýnda artýþ gösterirken, bu artýþlar fiyat endekslerine düþüþ yönünde deðiþimler olarak yansýdý Fiyat endekslerinde ise domates, geçen yýlýn Kasým ayýna göre (yýllýk) % -26.25 azalýrken, bu azalýþ son 6 yýlýn en düþük ikinci Kasým ayý deðiþimi oldu. Kasým ayý itibariyle yýllýk gerçekleþmelerde sebze miktar endeksindeki % 43.46’lýk artýþa karþýlýk fiyat endeksi % 3.10’luk artýþ gösterdi. Bu artýþ, son 6 yýlýn en düþük üçüncü Kasým ayý artýþý oldu. Meyve miktar endeksindeki yýllýk % 36.17’lik artýþa karþýlýk fiyat endeksi % 3.69’luk artýþ gösterirken, meyve fiyatlarýndaki bu artýþ da son 6 yýlýn en düþük ikinci artýþý oldu. Aylýk gerçekleþmeler ise aþaðýdaki gibi yansýdý: Bir önceki aya göre (aylýk) domates iþlem miktar endeksi, Kasým ayýnda % 183.20 artarken, iþlem fiyatý endeksi bir önceki aya göre % -42.52’lik azalýþ gösterdi. Son 3 yýlýn ve Kasým aylarýnýn en yüksek miktar artýþý ve en düþük fiyat düþüþü yaþandý. Bir önceki aya göre sebze miktar ve fiyat endeksleri deðiþimi, Kasým ayýnda 2019 ve 2020 yýllarýnýn ortalamasýnýn üzerinde gerçekleþti. Miktar endeksindeki aylýk % 90.57’lik artýþa karþýlýk fiyatlar % -8.51 azaldý. Sebzedeki aylýk deðiþimler, miktar itibariyle mevsimsel eðilimlere uyumlu rekor düzeyde yüksek seyrederken, aylýk fiyat deðiþimlerinde ise son 3 yýldaki en düþük Kasým ayý düþüþünü gösterdi. Bir önceki aya göre (aylýk) meyve iþlem miktar endeksi, Kasým ayýnda % 1.10 artýþ gösterirken iþlem fiyat endeksi ise % -5.76 azaldý. Antalya hallerinde iþlem gören meyvenin 2021 yýlý Kasým ayý endeks deðiþimleri, miktarda ve fiyatta önceki 2 yýlýn deðiþimlerine göre rekor deðiþimler gösterdi. Miktardaki artýþ, Kasým aylarýnýn rekoru oldu. Buna karþýn fiyattaki aylýk deðiþim de nispi düþüþ yönünde oldu. Kasým ayýnda miktardaki rekor artýþ, aylýk fiyat deðiþiminde de geçmiþ yýllarýn altýnda bir seyre neden oldu..

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) Kasým Ayý Meclisi, Meclis Baþkaný Erdoðan Ekinci baþkanlýðýnda çevrimiçi yapýldý. Yönetimin bir aylýk çalýþmasý hakkýnda üyelerin bilgilendirildiði Meclis’te, ATB Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, tarým, ekonomi ve Borsa’nýn çalýþmalarýyla ilgili deðerlendirmelerde bulundu. ENDÝÞELÝYÝZ Konuþmasýna döviz kurundaki yükseliþle baþlayan Baþkan Çandýr, döviz piyasasýnda tarihte görülmemiþ yükseliþler yaþandýðýný kaydetti. Bir yýlda yüzde 50 artan döviz fiyatlarýnýn üzerine 23 Kasým’da bir günde yüzde 20 artýþ yaþandýðýný belirten Çandýr, “Dünyaya baktýðýmýzda bizden sonra gelen Meksika Pezosu sadece binde 3 deðer kaybetmiþtir. Demek ki bu görülmemiþlik bize ait bir durum. Döviz piyasasý bir günde rekor üstüne rekor kýrarken faizler yüzde 20’nin üstüne çýkmýþken hiçbir yetkilinin bu yangýnýn nasýl söndürüleceðine dair bir açýklama dahi yapmamýþ olmasý, bizleri fazlasýyla endiþelendirmektedir” dedi. “Döviz ilelebet yükselemez” iddiasýnýn çöktüðünü, mutlaka akýlcý ve sürdürülebilir müdahalelerin yapýlmasý beklentisi içerisinde olduklarýný ifade eden Çandýr, “Arkadaþlarýma da yeni kararlar vermelerinde daha sakin davranmalarýný salýk veririm. Umarým bu günleri yeni normal olarak algýlamayýz. Yetkililerimizden bir an önce ekonomik gerçeklere ve bilgiye dayalý önlemleri uygulamaya koymalarýný beklemekteyiz” diye konuþtu. DESTEKLEME ARTIÞI ENFLASYONUN ALTINDA Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 2022 bütçe görüþmelerini yakýndan takip ettiklerini ve alýnan kararlarýn özel sektörün gelecek planlamasý için referans olduðunu kaydeden Çandýr, bu yýl 22 milyar TL olan tarýma yönelik destekleme ödemelerinin 2022’de 25 milyar 834 milyon TL’ye yükseltilmesinin teklif edildiðini belirtti. Çandýr, artýþýn cari olarak yüzde 17 civarýnda olduðunu kaydederken, “2021 yýlýnda neredeyse hiç artýþ göstermeyen tarýmsal destekleme miktarý, önümüzdeki yýl beklenen enflasyonun altýnda bir artýþ göstermiþtir. Aslýnda son 20 yýl ortalamasýna bakarsak tarýmsal destekleme miktarýnýn yaklaþýk enflasyon kadar artýrýldýðýný görürüz. Bu da yýllýk ortalama yüzde 15 demektir” dedi. Çandýr, tarýma desteðin Tarým Kanununun 21. Maddesi gereði gayrisafi milli hasýlanýn yüzde birinden az olmamasý gerektiðini ve tarým sektörünün beklentisinin bu yönde olduðunu vurguladý. UCUZ ÝHRACAT UYARISI Tüm dünyada olduðu gibi Türkiye’nin de 2021 yýlýný geçen yýlýn salgýn yükünü atlatmaya çalýþarak geçirdiðini belirten Çandýr, “Son 13 yýlýn ekonomik rahatlýðý, sýfýr enflasyon ve faiz kolaylýðý ile bol para konforu, salgýn þartlarýyla birlikte tüm dünyada sona ermiþ görünüyor. Ülke olarak biz bu 13 yýlý maalesef dünya ile paralel yaþamadýk. Ne enflasyonumuz ve faizimiz ne de üretim kapasitemiz, bu zamanlardaki zorluklara hazýrlýklý olmadý” diye konuþtu. Dünyanýn tersine faiz indirimleri yapýldýðýný ancak bunun kredi faizlerinde düþüþe ve döviz fiyatlarýnýn istikrarýna sebep olamadýðýný vurgulayan Çandýr, “Bizleri felç eden sadece dövizin yükseliþi deðil ayný zamanda büyük dalgalanmalardýr. Birçok sebeple ihracat miktarýmýz ve ciromuz artmaktadýr. Ama ihraç ettiðimiz ürünlerin rekabet yapýsý dolayýsýyla birim baþýna ihracat deðeri sürekli düþmektedir” dedi. Ýhracatta ucuz mal uyarýsýnda bulunan Baþkan Çandýr, þunlarý söyledi: “Dövizdeki aþýrý yükseliþler, sahip olduðumuz varlýklarýn dünya fiyatýný sürekli düþürmektedir. Sürekli ucuzlayan varlýklarýmýz, dünyadan alýcý beklerken daha da ucuzlayacak bekleyiþiyle karþý karþýya kalmaktadýr. Dünya ile entegre olalým ve yabancý sermaye yeniden ülkemize yatýrým yapsýn beklentisi, sudan ucuz varlýk satýþlarýna mal olmamalýdýr. Döviz fiyatlarýný yükselterek ithalatý pahalý ve ihracatý ucuz hale getirmek bir süre cari açýðý düþürebilir ama mevcut koþullarda bunun sürdürülebilirliði yoktur. Üretim kapasitemizi ve yerlilik oranýmýzý yeterince artýrmadan dövizi yükselterek cari açýðý düþürmek bir süre sonra büyümemizi de zora sokacaktýr.” YÜKSEK ENFLASYONA ALIÞMAYALIM Tarýmýn ihtiyaç duyduðu gübre gibi nitelikli girdilerin hem fiyatý hem de bulunabilirliðinin herkesi zorladýðýný söyleyen Çandýr, iþ hayatýnýn ve günlük hayatýn dövize baðýmlýlýðýna dikkat çekti. Dövizdeki artýþlarýn çok kýsa süre içerisinde ve ortalama yüzde 40 düzeyinde iç fiyatlara yansýdýðýný belirten Çandýr, ciddi bir yüksek enflasyonla karþý karþýya kalýndýðýný söyledi. Çandýr, “Yüksek enflasyonun geniþ halk kesimleri ile 2 milyondan fazla mikro ve KOBÝ nitelikli iþletmeler üzerinde reel fakirleþmeye yol açtýðýný da yaþayarak biliyoruz. Bu yüksek enflasyon belasýna asla alýþmamalýyýz ve normalleþtirmemeliyiz” diye konuþtu. Uzun yýllar Türkiye ortalamasýna eþdeðer tüketici enflasyonuna sahip Antalya’nýn son 1 yýldýr ülke ortalamasýnýn üzerinde seyrettiðini, Haziran ayýndan itibaren de giderek arttýðýný vurgulayan Çandýr, “Öyle ki ülkemiz ortalama enflasyonun yüzde 15 üzerinde bir enflasyon yaþamaktayýz” dedi. Çandýr, tarýmýn enflasyonun fakirleþtirici etkilerini uzun süredir yaþadýðýný ve bunu her fýrsatta dile getirdiklerini anýmsattý. TÜÝK’in açýkladýðý eylül ayý tarýmsal girdi enflasyonunun yüzde 28 düzeyinde olduðunu belirten Çandýr, “Tarýmsal üretici fiyatlarý ise ayný dönemde yüzde 23 artmýþtýr. Yani yaklaþýk 1 yýldýr yaþandýðý gibi bu ay da tarým kesimi yýllýk en az yüzde 18 fakirleþmiþtir” diye konuþtu. TARIM BÜYÜMELÝ Çandýr, son iki yýldýr tarýmýn stratejik konumunun anlaþýldýðýný, tarýmýn yarattýðý katma deðerin hala istenen yönde büyüyemediðini kaydederken, “Aksine katma deðer pastamýz, dýþa baðýmlý girdi yapýmýz dolayýsýyla giderek küçülmektedir. Sektörümüzün acilen büyüme ivmesinin artýrýlmasýna ihtiyaç vardýr. Çünkü önümüzdeki dönem, tüm dünyada tarýmsal üretim ve ticari faaliyetlerin birincil stratejik alan olarak kabul edilip hareket edileceði bir dönem olacaktýr. Bu gidiþatta önemli bir yer alma zorunluluðumuz bulunmaktadýr. Bu gidiþata duyarsýz ve çaresiz kalmamýz düþünülmemelidir” deðerlendirmesinde bulundu. BELÝRSÝZLÝK GÝDERÝLSÝN Meslek komitelerinde üyelerin, gübre, fide, tohum, enerji, zirai ilaç, yem, þeker, sera naylonu, nakliye ve ambalaj gibi girdi maliyetlerinde yaþanan artýþtan þikayet ettiðini belirten Çandýr, “Son bir ay içerisinde özellikle ithalata baðýmlý üretimi olan girdilerde hem fiyat artýyor hem de ham madde bulunmuyor. Basýnda yer alan ilaç ve gübre satýþlarýnýn durdurulduðuna dair haberleri de kaygýyla izledik. Bu belirsizliðin bir an evvel giderilmesini bekliyoruz” dedi. RUSYA’NIN YASAÐINA ANLAM VEREMÝYORUZ Ýhracat pazarlarýnda yaþanan sorunlara da deðinen Baþkan Çandýr, Rusya’nýn 17 Kasým 2021 itibarýyla Türkiye’den nar ve biber ithalatýný resmi olarak yasakladýðýný anýmsattý. Yasaðýn gerekçesi olarak ilaç kalýntýsýnýn gösterildiðini belirten Çandýr, belirtilen þartlara uygun olarak analiz edilmeyen ürünlerin ülke çýkýþýna izin verilmediðini vurguladý. Çandýr, “Yasak kararýna anlam veremiyoruz. Zaten yasak kararý öncesi üzüm, biber, erik, nar ve kabak gibi ürünlere analiz zorunluluðu getirilmiþti. Rusya ülkemizdeki analiz sonuçlarýna raðmen kendisi de analiz yapmayý tercih edince binlerce TIR giriþ için beklemek durumunda kaldý ve binlerce tonluk zarar oluþtu” diye konuþtu. Borsa’nýn çalýþmalarý hakkýnda da üyeleri bilgilendiren ATB Baþkaný Ali Çandýr, Tarým Konseyi ile birlikte yeþil mutabakat baþlýklý panellerin devam ettiðini önümüzdeki günlerde atýk yönetimiyle ilgili bir panel daha düzenleyeceklerini söyledi. Antalya Ýl Tarým ve Orman Müdürlüðü ve ATAK ile 4 gün süren ve 10 farklý üniversitenin katkýsýyla toplam 20 oturumda “Ýnteraktif E-Çilek Çalýþtayý” düzenlediklerini belirten Çandýr, çalýþtayýn sonuç raporunun ilgili kurum ve kuruluþlarla paylaþacaklarýný kaydetti. Çandýr, baþta Baþöðretmen Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, geleceðin mimarlarýný yetiþtiren öðretmenlerin 24 Kasým Öðretmenler Günü’nü kutladý. Meclis’te üyeler, sektörlerine iliþkin deðerlendirmelerde bulunurken, artan döviz kurlarý ve ticarette yaþanan belirsizliðin yarattýðý kaygýyý dile getirdi.  

Antalya Ticaret Borsasý(ATB), Antalya Tarým Konseyi (ATAK) ve Antalya Tarým ve Orman Müdürlüðü iþbirliðinde düzenlenen ve 4 gün süren Çilek E-Çalýþtayý’nýn sonuç raporu açýklandý. 8 oturumda gerçekleþen 10 farklý üniversiteden öðretim üyelerinin katýldýðý ve 24 bildirinin sunulduðu çalýþtaya, Azerbaycan, Polonya, ABD, Katar, Rusya, Ýngiltere, Ýtalya, Güney Kore, Bosna Hersek, Kamerun’dan da katýlýmcýlar yoðun ilgi gösterdi. Çilek E- Çalýþtayý, youtube yayýnlarýyla birlikte 4 bin kiþiye ulaþtý. ÇÝLEK ÜRETÝMÝMÝZ ARTIYOR Çileðin üretim miktarýnýn dünyada ve Türkiye’de her geçen gün arttýðý belirtilen raporda, dünyada 2019 yýlýnda 396 bin 401 hektar alanda 8 milyon 885 bin ton çilek üretilirken, Türkiye’de 2020 yýlýnda 179 bin 777 dekar alanda 546 bin 525 ton çilek üretildiði kaydedildi. Rapora göre, 2021 yýlýnda üretimimizin 655 bin 830 tona ulaþacaðý tahmin ediliyor. Raporda, Türkiye çilek üretim miktarýnda dünyada 4’üncü sýrada, üretim alaný bakýmýndan 6’ncý sýrada, dekar baþý verim bakýmýndan ise dünyada 18’inci sýrada yer aldýðýna dikkat çekildi. Türkiye’de yýllýk çilek tüketiminin 2019 itibariyle 4.7 kilogram olduðu, bu rakamýn ABD’de 6.8, Almanya’da 2.8, Polonya’da 5.3 kilogram olduðu belirtildi. Raporda, çileðin besin deðerlerinin yüksek olmasý, yüksek C vitamini ve kanseri önleyen ellajik asit içeriðinin yüksek olmasý nedeniyle tüketiminin artýrýlmasý gerektiði vurgulandý. Modern ýslah yöntemlerinin kullanýlmasýyla yeni çeþitlerin elde edildiði kaydedilen raporda, 1000’den fazla yeni çeþit olduðu belirtildi. VERÝMÝMÝZ ARTIRILABÝLÝR Çilek veriminin ülkemizde düþük olduðu vurgulanan çalýþtayýn sonuç raporunda, ekolojik koþullara, yetiþtirme koþullarý, çeþit, kültürel iþlemlere göre üretimi deðiþen çileðin bilinçli yetiþtiricilik, modernize imkanlarýn artýrýlmasý ve topraksýz tarým imkanlarý ile artýrýlabileceðine dikkat çekildi. Raporda, “Ülkemiz çilek yetiþtirilen alanlarda sadece dekara 1 ton verim artýþý, üretim miktarýmýzý yüzde 30 artýracaktýr. Bu nedenle birim alan verimini artýrýcý tedbirler ve uygulamalar üzerinde durulmalýdýr” denildi. ÜRETÝMÝ VE ÝHRACATI ARTIRILABÝLÝRÝZ Rapora göre, dünya çilek üretiminde 4’üncü sýrada olan Türkiye, daha kaliteli ve verimli çilek yetiþtirme ve ihraç etme potansiyeline sahip. Yerli çilek çeþit ýslahýna destek verilmesi gerektiði kaydedilen raporda, ülkesel gen havuzu toplama amacýyla projeler ve çalýþmalar desteklenmesi, ýslah çalýþmalarýnda ise abiyotik stres koþullarýna ve özellikle de tuzluluða ve yüksek sýcaklýða dayanýklý çeþit ýslahý çalýþmalarýna aðýrlýk verilmesi önerildi. Raporda, “Tarým ve Orman Bakanlýðý ile TÜBÝTAK kurumlarýnýn bu alanda özel çaðrýlara çýkýp destek saðlamasý gerekmektedir” ifadesine yer verildi. Ýhracata yönelik yapýlan üretim planlamalarýnda öncelikle dýþ pazar ve dýþ pazarýn istediði çeþit araþtýrmasý yapýlmasý gerektiði kaydeden raporda, çilek üreticilerinin teknik yönden desteklenmesi, yýlda en az iki kez de çiftçi günleri yapýlarak üreticilere bölge için en uygun çeþit seçimi tavsiyesi yapýlmasý önerildi. Raporda, “Hastalýk ve zararlýlarla etkin mücadele amacýyla, tuzaklar kullanýlmalý, entegre ve biyolojik mücadele yapýlmalýdýr” denildi. TOPRAKSIZ TARIM ÖNERÝSÝ Son dönemde çilekte topraksýz tarýmla ilgili tekniklerin geliþtirildiði kaydedilen raporda, topraksýz tarýmla iklim koþullarý uygun fakat toprak koþullarý uygun olmayan alanlarda çilek yetiþtirilebileceði belirtildi. Raporda, “Toplam çilek üretiminin yüzde 10’unun topraksýz üretim alaný olarak planlamasýyla, ülkemiz üretim miktarýmýzýn yüzde 30-40 arasýnda artacaðý tahmin edilmektedir. Taþlýk ve kayalýk alanlarýn topraksýz tarýma geçilerek tarýmsal üretime kazandýrýlmasý, ihracata yönelik kontrollü yetiþtiriciliðe imkan saðlamasý ile topraksýz tarým, ülkemiz çilek tarýmýna önemli katkýlar saðlayacaktýr” denildi. ÇÝLEKTE ÝÞSÝZLÝK YOK ÝÞÇÝSÝZLÝK VAR Çilek yetiþtiriciliðinin istihdama katkýsýna da dikkat çekilen raporda, “Sektörde, iþsizlik yok, iþçisizlik vardýr. O nedenle kýrsal kalkýnmada çilek yetiþtiriciliði, hem küçük aile iþletmeciliðini teþvik ederken, hem kadýn çiftçi örgütlenmesi, hem de kýrsaldan göçü de engelleme potansiyeline sahiptir” denildi.  

  Antalya Ticaret Borsasý Baþkaný Ali Çandýr, Türkiye Ýstatistik Kurumu’nun açýkladýðý Tarýmsal Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarým-GFE) deðerlendirdi. TUÝK’in Eylül ayý tarýmsal girdi endeksini aylýk yüzde 1.56, yýllýk yüzde 27.79 olarak açýkladýðýný belirten Çandýr, “Bu rakamlar, aylýkta yükseliþ ve yýllýkta ise düþüþ göstermiþtir. Yýllýktaki düþüþ, geçen yýlýn Eylül ayýndaki yüzde 2.31 gibi nispi yüksek artýþýn yerine yüzde 1.56’nýn hesaba girmesi ile mümkün olmuþtur. Yani baz etkisi bu düþüþü saðlamýþtýr. Bu düþüþe raðmen 1.56’lýk rakam, son 7 yýlýn en yüksek üçüncü Eylül rakamý olmuþtur. Yýllýk yüzde 27.79’luk rakam ise son 6 yýlýn rekoru durumdadýr. Mart ayýndan itibaren yýllýk tarýmsal girdi enflasyonu, son 6 yýlýn rekorlarýný kýrmaya devam etmektedir” deðerlendirmesinde bulundu. GÜBRE FÝYATI UÇTU Tarýmda kullanýlan mal ve hizmetlerin fiyatlarýnda aylýkta yüzde 1.74 ve yýllýkta yüzde 28.55’lik artýþ ilan edildiðini belirten Çandýr, bu artýþlarýn alt gruplara göre fiyat deðiþimleri aylýk olarak tohumda yüzde 0.09, enerjide yüzde 3.31, gübrede yüzde 6.21, ilaçta yüzde 1.45, veteriner hizmetlerinde yüzde 0.37, yemde yüzde 0.98 ve diðer kalemlerde ise yüzde 0.90 olarak ilan edildiðini kaydetti. Çandýr, Aðustos ayýndaki yýllýk deðiþimlerinin tohumda yüzde 10.20, enerjide yüzde 27.35, gübrede yüzde 71.47, ilaçta yüzde 12.33, veteriner hizmetlerinde yüzde 16.20, yemde yüzde 27.91 ve diðer kalemlerde ise yüzde 28.43 olarak ilan edildiðini, tarýmsal yatýrýma katký saðlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarýnda ise aylýk yüzde 0.42 ve yýllýk yüzde 23.23’lük artýþ ilan edildiðini belirtti. ÜRETÝCÝ ZARARDA Tarýmsal üreticinin satýþ fiyatýndaki enflasyonu ifade eden Tarým-ÜFE’nin Eylül ayýnda aylýk yüzde 1.46, yýllýk ise yüzde 23.35 olarak ilan edildiðini kaydeden Ali Çandýr, “Olmasý gereken ya da sürdürülebilir olan aylýk ve yýllýk Tarým-GFE rakamlarýnýn Tarým-ÜFE’den düþük seyretmesidir. Ancak bu durumda tarýmsal üreticiler, varlýklarýný ve faaliyetlerini sürdürebilirler. Aðustos ayýnda olduðu gibi Eylül ayýnda da ilan edilen rakamlar gösteriyor ki, tarýmsal üreticiler aylýk ve yýllýk olarak zarar etmeye devam etmiþlerdir. Bu zarar aylýkta yüzde 16, yýllýkta ise yüzde 18 düzeyinde seyretmiþtir” diye konuþtu. Yurtiçi ve yurtdýþý üretici enflasyonlarýnýn da tarým sektörünü dolaylý olarak etkilediðini belirten Çandýr, “Eylül ayýnda açýklanan aylýk yüzde 1.55 ve yýllýk yüzde 43.96 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu ile aylýk yüzde 1.55 ve yýllýk yüzde 28.87 düzeyindeki yurtdýþý üretici enflasyonu, genel olarak sektörün geçmiþten gelen maliyet yükünü gelecekte de artarak taþýmaya devam edeceðini göstermektedir. Tarýmsal dünya ile ilgili enflasyonlardan ortalama olarak yüzde 70 daha yüksek seyreden tarým dýþý üretici enflasyonu ülke genelinde hakimdir” dedi. Ýlan edilen rakamlarýn tüketici enflasyonunun yükseleceði sinyalini verdiðini ifade eden Çandýr, üreticinin maliyet artýþlarýný ürün fiyatlarýna yansýtamadýðýna dikkat çekti. DÜNYAYI ZOR GÜNLER BEKLÝYOR Son 15 yýla göre dünyada tarým ve gýda fiyatlarýnýn hýzla artarken, diðer emtia fiyatlarýnýn da rekor kýrdýðýný belirten Çandýr, “Yani bir taraftan emtiada arz kýsýtlamalarý, lojistik darboðazlarý, ihracatý kýsýtlayýcý politikalar hüküm sürerken diðer taraftan da tüm zamanlarýn rekorlarýný açýk ara kýran küresel para bolluðu da azaltýlmaya çalýþýlmaktadýr. Yani küresel gelecek açýsýndan kolay zamanlar bitmektedir” diye konuþtu. Tarýmsal faaliyetlerin kesintisiz ve büyüyerek devamýný saðlayýcý politikalarýn gecikmeden uygulanmasý gerektiðini vurgulayan ATB Baþkaný Çandýr, “Mevcut durumda tarýmsal faaliyetlerde bulunanlar, özellikle son 11 yýlda, maliyet-gelir oranýnda ciddi zayýflamaya maruz kalmýþtýr. Özellikle yýlbaþýndan bu yana açýklanan tarýmsal enflasyon rakamlarý, bu zayýflýk eðiliminin devam ettiðini göstermektedir. Mutlaka bu gidiþatý tersine çevirecek sürdürebilir politikalarý uygulamaya koymak zorundayýz” dedi.    

  Antalya Ticaret Borsasý (ATB) Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, ATB, Hollanda Büyükelçiliði Tarým Bölümü, Hollanda Baþ Konsolosluðu Ýnovasyon Bölümü, Hollanda Dýþ Yatýrým Ajansý, Growtech Fuarý Organizasyon firmasý iþbirliðinde düzenlenen “Bahçecilik Sektöründe Hollanda Ýnovasyon Çözümleri ve ve Hollanda’da Yatýrým Fýrsatlarý Semineri’nin açýlýþýnda konuþtu. Tarým sektöründe blok zincir çözümlerinin tanýtýmý, bitki ýslahýnda uygulanan yeni teknolojiler gibi pek çok konunun konuþulduðu seminere Hollanda Büyükelçiliði Tarým Müþaviri Maarten Wegen, Fuar Direktörü Engin Er’in yaný sýra çok sayýda davetli katýldý.   Türkiye ile Hollanda arasýnda kültürel, toplumsal ve ekonomik iliþkilerin tarihi derinliðine iþaret eden Baþkan Ali Çandýr, son yýllarda farklý giriþimcilik deneyimleri yaþayan iki ülkenin bahçecilik sektöründe de iþbirliði içerisinde olduðunu belirtti. Çandýr, düzenlenen seminerin hem teknolojik hem de ürün gamý kapsamýnda yoðunlaþan iþbirliðine olumlu yansýyacaðýna inandýðýný kaydetti.   Ali Çandýr, geniþ tarým topraklarý, uygun iklimi, yetiþmiþ insan kaynaðý, Avrupa-Asya-Afrika kýtalarýnýn merkezinde olma konumuna sahip Türkiye ile ABD’den sonra en büyük tarýmsal ürün ihracatçýsý, güçlü teknolojik ve inovativ altyapýya sahip Hollanda’nýn bahçecilik inovasyon çözümleri konusunda sürdürülebilir iþbirliði gerçekleþtirebileceðini söyledi.   REKABET ÝÇÝN ANTALYA’YI SEÇÝN Türkiye-Hollanda arasýndaki süs bitkileri dýþ ticaretinin düþük olduðunu ancak 10 milyar Avro’ya yaklaþan Hollanda süs bitkileri ihracatý içindeki Türk ürünleri payýný artýrmak istediklerini kaydeden Çandýr, bu yöndeki ilk adýmýn Hollanda’dan Antalya’ya bir eðitim ve teknoloji yatýrýmý ile atýlabileceðini söyledi. Çandýr, “Antalya’da Hollanda ile birlikte bir bahçecilik kümesi yaratmanýn potansiyelini, teknolojik giriþimlerle hayata geçirebileceðimizi ifade etmek istiyorum. Özellikle son dönemde ciddi boyutlarda artan enerji fiyatlarý ve diðer girdi maliyetleri, Hollandalý üretici dostlarýmýzý her geçen gün rekabetçi olmaktan uzaklaþtýrmaktadýr. Üretim faaliyetlerini etkili ve rekabetçi þekilde artýrmak isteyen Hollandalý arkadaþlarýmýz için ciddi fýrsat alaný olarak Antalya’mýzý ve bölgemizi öneriyoruz. Burada birlikte hareket ederek konum ve maliyet avantajlarýný üretime dönüþtürmeyi teklif ediyoruz. Çünkü kentimiz ve bölgemiz, son derece uygun iklim, toprak ve insan kaynaklarýyla rekabetçi üretim olanaklarý sunmaktadýr” diye konuþtu.   KESME ÇÝÇEKTE YEÞÝL MUTABAKATA HAZIRLIKLIYIZ Antalya’nýn kesme çiçek sektörü ve örtü altýnda ülkelerin taleplerine yanýt verebildiðini, üretimin her aþamasýnda standartlara uyulduðu ve uzun vadeli fiyatlarýn sunulabildiðini belirten Çandýr, “Ýhraç ettiðimiz ürünlerin lojistiðindeaz sayýda fakat hacim bakýmýndan ortanýn üzerinde olan firmalar ile bir küme oluþturduk, lojistikte birlikte hareket ediyoruz uygun iklim koþullarý dolayýsýyla aðýr sabit maliyet yükünü hafifletiyoruz, çevre illerimizdeki uygun iklim koþullarýný kullanarak üretim süresini 12 aya yayýyoruz, uzun bir süredir özellikle AB ihracatý deneyimlerimizle hem üretim metodlarýnda hem de yetiþmiþ insan kaynaklarýnda ciddi avantajlara sahip bulunmaktayýz, Yani yeþil mutabakat koþullarýna hazýrlýklýyýz, Tarihsel ve coðrafi avantajlarýmýzla Avrupa, Ortadoðu ve Asya bölgelerine merkezi konumdayýz” diye konuþtu. Çandýr, inovasyon alanýnda da Hollanda ile iþ yapabilme istediðini dile getirdi. 

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) ile Antalya Tarým Konseyi (ATAK) iþbirliðinde “Yeþil Mutabakat Yolunda Antalya Tarým Topraklarýnýn Sürdürülebilir Kullanýmý” baþlýklý panel düzenlendi. Çevrimiçi düzenlenen panelin moderatörlüðünü Gazeteci Galip Umut Özdil yaptý. Panele, Devlet Su Ýþleri (DSÝ) 13. Bölge Müdürü Hayrullah Coþkun, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarým Ekonomisi Bölümü Öðretim Üyeleri Prof. Dr. Sema Gün ile Doç. Dr. Nisa Mencet Yelboða ve Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Þule Orman konuþmacý olarak katýldý. TOPRAK EN BÜYÜK KARBON TUTUCU Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarým Ekonomisi Bölümü Öðretim Üyesi Doç. Dr. Nisa Mencet Yelboða, yeþil mutabakatta en sýkýntýlý alanlarýn enerji, konut, ulaþtýrma ve altyapý olduðunu söyledi. Avrupa Birliði’nin ticaretini yeþil mutabakata göre belirlediðini belirten Yelboða, bu kriterlere uymayan ülkelerin ek vergi yükü altýna gireceðine dikkat çekti. Yeþil mutabakatta, toksik içermeyen bir çevre ve kirliliði azaltmak için toprak kirliliðinin önlenmesinin öngörüldüðünü belirten Yelboða, topraðýn en büyük karbon yutak alaný olduðunu kaydetti. Yelboða, “Bir hektarda depolanan karbon miktarý ormanda 56 ton, mera alanlarýnda 50 ton, tarým alanlarýnda 36 tondur” dedi. Topraðýn, biyosferdeki en büyük karbon havuzlarýndan biri olduðu, iklim deðiþikliðine karþý adaptasyon ve uyum yeteneðini artýrdýðýný vurgulayan Yelboða, ABD’de toprakta karbon tutan çiftçilere ayrýca destek ödemeleri yapýldýðýný, bu yöndeki uygulamalarýn teþvik edilmesi gerektiðini söyledi. Yelboða, sürdürülebilir bir gelecek için gerekli karbon salýnýmýný önleyici önlemlerin zamanýnda ve etkin þekilde alýnmasý gerektiðini ifade etti. KÝRLENEN TOPRAÐIN GERÝ DÖNÜÞÜ YOK Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Þule Orman, topraðýn ortamdaki zararlý maddeleri bünyesine alan, onlarý bünyesindeki çeþitli fraksiyonlara baðlayan, zararlý maddeleri uzaklaþtýran doðal arýtma sistemleri olduðunu söyledi. Orman, “Toprak, doðal arýtma sistemimiz olsa da çok kirlendiðinde geri dönüþümü gerçekten zor oluyor” dedi. Topraðýn organik ve kimyasal gübrenin aþýrý kullanýmý, pestisit kullanýmý, aþýrý ve bilinçsiz sulama, anýz yakýlmasý, yanlýþ arazi kullanýmý gibi nedenlerle kirletildiðini belirten Orman, “Tarýmdaki yanlýþ uygulamalar nedeniyle topraðýmýz her geçen gün kirleniyor. Sulama, ilaçlama, gübreleme uygulamalarýný bilimin ýþýnda, kontrollü þekilde yapmalýyýz. Sürdürülebilir toprak yönetimine yönelik yatýrýmlar artýrýlmalý, toprak dostu uygulamalar yaygýnlaþtýrýlmalý” diye konuþtu. ÝKLÝM DEÐÝÞÝKLÝÐÝNE KARÞI MERA ALANI Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarým Ekonomisi Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Sema Gün, tarým alanlarýnýn amaca uygun kullanýmý için doðru planlanmasý gerektiðini söyledi. Ýklim deðiþikliðine karþý yapýlan uygulamalarda mera alanlarýnýn önemini vurgulayan Gün, mera alanlarýnýn kentsel dönüþme kurban edildiðini söyledi. Gün, Cumhuriyetin ilk yýllarýnda 44 milyon hektar olan mera alanýnýn 14 milyonlara kadar düþtüðünü kaydetti. Gün, “Mera alanlarýnýn iklim deðiþikliðiyle mücadelede sýfýr maliyetli bir mücadele yöntemi olarak karþýmýza çýkýyor” dedi. DSÝ 13. Bölge Müdürü Hayrullah Coþkun, Antalya’nýn 17 milyar metreküplük yer altý ve yerüstü su havza bulunduðunu, Türkiye su varlýðýnýn yüzde 7.6’sýnýn Antalya’da bulunduðunu kaydetti. Tarým topraklarýný korumak için yaptýklarý çalýþmalarý anlatan Coþkun, arazi toplulaþtýrma çalýþmalarý hakkýnda bilgi verdi.  

Antalya Ticaret Borsasý Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünün 83’üncü yýldönümü nedeniyle mesaj yayýmladý. Çandýr, mesajýnda þunlarý kaydetti: “Türk Milletinin baðýmsýzlýk mücadelesinin kahramaný Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü ölümünün 83’üncü yýlýnda özlemle anýyoruz. Ömrünün büyük bölümü cephede geçmiþ, bir yandan ülkesinin baðýmsýzlýðý için savaþýrken diðer yandan çaðdaþ bir ülke kurmanýn hayaliyle çalýþmýþ iyi bir asker, iyi bir lider…Milletiyle bütünleþmiþ büyük devlet adamý. Türkiye Cumhuriyeti’ni çaðdaþ medeniyetler seviyesine ulaþtýrmak için eðitimden hukuka, kültürden toplumsal alana, bilim ve teknolojiden ekonomiye birçok alanda devrim yapan Ata’mýz üreten Türkiye’nin baðýmsýz kalabileceðine inanandý ve bunun için çalýþtý. Çaðdaþ ülke olma yolunda gösterdiði hedeflere birlikte daha çok çalýþarak, daha çok üreterek ulaþabileceðimizi biliyor, Cumhuriyetin kazanýmlarýna sahip çýkýyoruz. Ata’mýzýn yolu yolumuzdur. Yeni nesil O’nun ilke ve hedeflerinin bilinciyle yetiþmeli, yetiþmeli ki çaðdaþlaþma yolunda kararlýlýkla yürüyebilelim. Türkiye Cumhuriyeti`nin kurucusu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk`ü ebediyete uðurlayýþýmýzýn 83`inci yýldönümünde, saygý, minnet ve özlemle anýyorum. Ruhu þad olsun.”  

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) Ekim ayý Antalya Halleri Domates, Sebze ve Meyve Endeksini açýkladý. Antalya hallerinde iþlem gören domates, sebze ve meyvelerin iþlem miktar ve fiyatlarýyla ilgili endeks deðerleri, 2021 Ekim ayýnda bir önceki aya göre ve geçen yýlýn ayný ayýna göre aþaðýdaki tablodaki gibi deðiþti: Ekim ayýnda miktar endeksleri domateste 25, sebzede 45 ve meyvede 79 olarak gerçekleþti. Fiyat endeksleri ise domateste 378, sebzede 342 ve meyvede 391 olarak yansýdý. Ekim ayý endeksleri miktarda bir önceki aya göre (aylýk) domateste % 21.88, sebzede % 44.65 ve meyvede ise % 28.71 artarken, geçen yýlýn ayný ayýna göre (yýllýk) domateste % 2.40, sebzede % 21.71 ve meyvede ise % 39.08 artýþ kaydetti. Miktar endeksleri, geçen aylarýn aksine Ekim ayýnda artýþ gösterdi.       Fiyat endekslerinde ise domates, geçen yýlýn Ekim ayýna göre (yýllýk) % 63.98’lik artýþ gösterdi. Bu artýþ, son altý yýlýn en yüksek üçüncü Ekim ayý artýþý oldu. Ekim ayý itibariyle yýllýk gerçekleþmelerde sebze miktar endeksindeki % 21.71’lik artýþa raðmen fiyat endeksi % 58.58’lik artýþ gösterdi. Bu artýþ, son 6 yýlýn en yüksek ikinci Ekim ayý artýþý oldu. Meyve miktar endeksindeki yýllýk % 39.08’lik artýþa raðmen fiyat endeksi % 7.10’luk artýþ gösterdi. Meyve fiyatlarýndaki bu artýþ son 6 yýlýn en düþük ikinci artýþý oldu. Aylýk gerçekleþmeler ise aþaðýdaki gibi yansýdý:   Bir önceki aya göre (aylýk) domates iþlem miktar endeksi, Ekim ayýnda % 21.88 artarken, iþlem fiyatý endeksi bir önceki aya göre % 24.75’lik artýþ gösterdi. Son üç yýlýn Ekim aylarý itibariyle domateste aylýk deðiþim, miktarda 2020 yýlýna yaklaþýrken fiyatta ise 2019 yýlýna yaklaþtý. Bir önceki aya göre sebze miktar ve fiyat endeksleri deðiþimi, Ekim ayýnda 2019 ve 2020 yýllarýnýn ortalamasýnda gerçekleþti. Miktar endeksindeki aylýk % 44.65’lik artýþa raðmen fiyatlar % 23.41 artýþ gösterdi. Sebzedeki aylýk deðiþimler, miktar itibariyle mevsimsel eðilimlere uyumlu seyrederken, aylýk fiyat deðiþimlerinde son üç yýldaki en az dalgalý yýlýný yaþadý. Bir önceki aya göre (aylýk) meyve iþlem miktar endeksi Ekim ayýnda % 28.71 artýþ gösterirken, iþlem fiyat endeksi % -0.83 azaldý. Antalya hallerinde iþlem gören meyvenin 2021 yýlý Ekim ayý endeks deðiþimleri, miktarda ve fiyatta önceki iki yýlýn deðiþimlerine göre rekor deðiþimler gösterdi. Miktardaki artýþ, Ekim aylarýnýn rekoru oldu. Buna karþýn fiyattaki aylýk deðiþim ise nispi düþüþ yönünde gerçekleþti. Ekim ayýnda miktardaki rekor artýþa raðmen fiyattaki düþüþ, geçmiþ yýllardan daha düþük oranda fiyat düþüþüne yansýdý.  

  Antalya Ticaret Borsasý’nýn Antalya Tarým ve Orman Müdürlüðü iþbirliðiyle geçen yýl baþlattýðý tarým eðitimleri devam ediyor. Antalya Ýl Tarým ve Orman Müdürlüðü, Antalya Ticaret Borsasý ve Antalya Tarým Konseyi iþbirliðinde 16-19 Kasým tarihleri arasýnda interaktif Çilek E-Çalýþtayý gerçekleþtirilecek. Çukurova Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Niðde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Ondokuz Mayýs Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi Adana Alparslan Türkeþ Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, Aydýn Adnan Menderes Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi’den akademisyenler ve çilek sektörü temsilcileri fideden sofraya çileði anlatacak. Çalýþtay, zoom ve Antalya Tarým ve Orman Müdürlüðü’nün youtube kanalýndan takip edilebilecek. Çalýþtaya düzenli katýlým saðlayanlar için e-katýlým belgesi düzenlenecek. A’DAN Z’YE ÇÝLEK 16 Kasým Salý günü açýlýþ konuþmalarýyla baþlayacak Çilek E- Çalýþtayý’nda çilek yetiþtiriciliðinde mevcut durum ve beklentiler, çileðin günümüze kadar süren evrimi ve ticari çeþitlerdeki ilerlemeler, çilek ýslahýnda ülkemizin mevcut durumu ve hedefler, çilek yetiþtiriciliðinde ekoloji ve çeþit planlanmasý, topraksýz çilek yetiþtiriciliðinde verim ve kalite üzerine etkili faktörler, çilek meyvelerinin dondurma teknikleri, çilek yetiþtirilen alanlarda görülen hastalýklar, zararlýlar ve mücadele yöntemleri, dünyadan ve Türkiye`den seçilmiþ coðrafi iþaretli çilekler anlatýlacak. Fide yetiþtiriciliði ve Türkiye çilek fideciliði sektörü, çilekte hasat sonrasý iþlemler ve depolama, çileðin bileþimi, saðlýk üzerine etkileri ve gýda sektöründe kullaným olanaklarýnýn konuþacaðý çalýþtayda, çilek meyvelerinin kurutulmasý, Türkiye’de çilek piyasasý ve kýrsal kalkýnma açýsýndan önemi, çilek yetiþtiriciliðinde üretim, yatýrým destekleri ve finansman olanaklarý da gündeme gelecek. Antalya Ticaret Borsasý Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, Tarým ve Orman Müdürlüðü iþbirliðiyle tarým eðitimlerinin yaklaþýk 1 yýldýr aralýksýz devam ettiðini belirtirken, eðitimlere katýmlarýn yoðunluðuna dikkat çekti. Antalya’nýn çilek üretiminde önemli bir yere sahip olduðunu kaydeden Çandýr, gýdadan kozmetiðe bir çok alanda kullanýlan çileðin ekonomik deðerine dikkat çekti. Çandýr, tarým eðitimlerinin devam edeceðini söyledi. Antalya Tarým ve Orman Müdürü Gökhan Karaca, dünyada her geçen gün önemi artan antioksidan özelliði yüksek kýrmýzý meyveler pazarýnda çileðin baþý çektiðini kaydetti. Antalya’da çilek tarýmýnýn hem topraklý hem topraksýz yapýldýðýný belirten Karaca, “Özellikle yemek servisi endüstrisinin talebi, pastacýlýk ve gýda sanayisinin çilek talebi, ürünün pazarýný hýzla geliþtiriyor” diye konuþtu.

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr’ýn 29 Ekim Cumhuriyet Bayramý nedeniyle yayýmladýðý mesajý: “Cumhuriyetimizin kuruluþunun 98`inci yýlýný kutlamanýn onur ve gururunu yaþýyoruz. Baðýmsýzlýk ateþi ruhuyla kazanýlan Kurtuluþ Savaþý’nýn ardýndan “egemenlik milletindir” anlayýþý ile Cumhuriyet ilan edildi. Halkýn kendi kendini yönettiði rejimin ilan edilmesi her ne kadar sancýlý olsa da Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün öngörüsü ve kararlýlýðýyla halkýn iradesi her þeyin üzerinde tutuldu. Çocuklarýmýz baðýmsýzlýk mücadelemizi, cumhuriyetin hangi þartlarda, neden, nasýl ilan edildiðini öðrenmeli. Öðrenmeli ki cumhuriyete daha sýký baðlarla sahip çýkmalý. Cumhuriyetin kurulmasýnýn ardýndan eðitimden ekonomiye, saðlýktan hukuka bir çok alanda yapýlan önemli hamlelerle kalkýnma ve dönüþüm seferberliði baþlatýldý. Güçlü Türkiye böyle yaratýldý. Biz de güçlü Türkiye’yi daha ileriye taþýmalýyýz. Ata’mýzýn iþaret ettiði muasýr medeniyetler seviyesine çýkma hedefimizden vazgeçemeyiz. Bunun için demokrasi, hukukun üstünlüðü, temel haklar, özgürlüklerden taviz vermeden ekonomik atýlýmý gerçekleþtirmeliyiz. Cumhuriyet rejimi bize bu gücü vermektedir. Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’in iþaret ettiði gibi ‘çalýþkan olmak’tan baþka hiçbir þeye ihtiyacýmýz yok. Daha fazla çalýþarak, daha fazla üreterek, daha fazla istihdam saðlayarak güçlü bir ülke olacaðýmýzýn bilincindeyiz. Cumhuriyet Bayramýný kutluyor Önderimiz Gazi Mustafa Kemal, silah arkadaþlarý ve vatan uðruna canýný feda eden þehitlerimizi rahmet, minnet ve þükranla anýyorum. Ruhlarý þad olsun"  

Antalya Ticaret Borsasý (ATB) Ekim ayý Meclis Toplantýsý çevrimiçi yapýldý. ATB Meclis Baþkaný Erdoðan Ekinci baþkanlýðýnda toplanan Meclis’te, üyeler yönetimin 1 aylýk çalýþmasýyla ilgili bilgilendirildi. ATB Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Çandýr, Meclis’te tarým, ekonomi ve kent gündemine iliþkin deðerlendirmelerde bulundu. 2021 yýlýnýn son çeyreðine umut verici girilmediðini söyleyen Çandýr, “Ekonomimizin birinci ve ikinci çeyrek büyümeleri yýllýk olarak alýþýk olmadýðýmýz ölçüde yüksek ilan edilmiþti. Buna sevinirken önceki çeyreðe göre büyümelerimizin giderek yavaþladýðýna da dikkat çekmiþtik. Bu gidiþatýn sürdürülemez olduðunu ve ancak yatýrým iklimini iyileþtirerek iþleri tekrar yoluna koyabileceðimizi belirtmiþtik. Buradan dile getirdiðimiz tüm tespitlerin ve önerilerimizin tek bir amacý bulunmaktadýr. O da, hepimiz için sürdürülebilir bir gelecek hazýrlamaya destek olmaktýr” diye konuþtu. SÜRDÜRÜLEBÝLÝRLÝK VURGUSU Antalya Ticaret Borsasý olarak 2021 yýlýný sürdürülebilirlik ana fikri üzerine kurguladýklarýný anýmsatan Çandýr, Borsa faaliyetini de sürdürülebilirlik çýkýþýyla gerçekleþtirdiklerini söyledi. Çandýr, “Hayatýn olaðan akýþý içine sürdürülebilirlik esaslarý girene kadar da bu davranýþýmýzdan vazgeçmeyeceðiz. Çünkü geleceðimizi, anlýk kararlara ve dalgalanmalara göre kurgulamak istemiyoruz. Öngörülebilirliði olan bir döneme geçtiðimizde biliyoruz ki, döviz kurlarý, faizler ve enflasyon; sürdürülebilir büyüme için uygun yatýrým iklimine destek olacaklardýr. Biz bunu biliyoruz çünkü onu yaþadýðýmýz dönemler oldu. Þimdilerde ne dünya ne de ülkemiz ayný koþullarda deðil ama her koþulda öngörülebilirliði saðlamak hepimizin görevidir” dedi. BORÇ ÇEVÝRME GÜCÜ FELÇ Konuþmasýnda ekonomik deðerlendirmelerde bulunan Çandýr, son 14 ayda ticari kredi faizinin yüzde 8’den yüzde 22’ye çýktýðýna dikkat çekti. “Geçen yýl Eylül ayýnda ortalama ticari kredi faizi yüzde 14 civarýnda idi. Ondan 3-4 ay önce ise yüzde 8-9 düzeyindeydi. Geçen ay itibariyle ortalama ticari kredi faizleri yüzde 22’den verilmektedir. Son 14 ayda yüzde 8’den yüzde 22’ye yükselen faiz oranlarý sadece büyüme amaçlý kredi talebini kýsmýyor. Ondan daha önce ve tehlikeli olarak borç çevirme gücünü felç ediyor. Ýnsanlar yüzde 8-9’dan aldýðý krediyi hangi güçle yüzde 22’den çevirebilir ki” diye konuþtu. Çandýr, bu durumun sürdürülemez olduðunu, faizlerin düþürülmesi gerektiðini kaydederken, “Ekonomik gerçeklerle baðdaþmayan faiz indirimlerinin ise beklenen iyileþmeleri saðlamadýðý gibi daha büyük sorunlara yol açtýðýný önceki deneyimlerimizden bilmekteyiz” dedi. DÖVÝZDEKÝ YÜKSELÝÞ BÝZÝ DARBOÐAZA GÖTÜRÜYOR Merkez Bankasý’nýn son faiz indirimlerinden sonra döviz kurlarýndaki hýzlý yükseliþlere dikkat çeken Çandýr, “Bu yükseliþler bizi üç aþamalý bir darboðaza götürmektedir. Öncelikle ithalata dayalý girdilerinden dolayý ciddi maliyet artýþlarýyla karþý karþýya kalmaktadýrlar. Ardýndan yeni maliyetli ürünlere talep daralmaktadýr. Sonra da artan enflasyondan dolayý zorunlu yüksek faiz artýþlarýnýn gelmesiyle talep bir kez daha daralmaktadýr. Toplumsal gelirin benzer oranda artmamasýyla geniþ halk kesimlerinin düþen alým gücü, talebi daha da daraltmaktadýr. Bu açmaza bir kez daha düþmemeliyiz” diye konuþtu. YÜKSEK ENFLASYONA ALIÞMAYALIM Kamu bankalarýnýn kurumsal kredi ve konut kredi faizlerini düþürmeye baþlamasýnýn kurumsal ve konut arzý kesimlerinde nispi rahatlama saðlarken diðer taraftan daha geniþ kapsamda bir faiz düþüþü beklentisi yarattýðýný söyleyen Ali Çandýr, “Bütün bu giriþimler, doðal olarak yüksek enflasyon beklentisini de körüklemektedir. Yüksek enflasyonun geniþ halk kesimleri ile 2 milyondan fazla mikro ve KOBÝ nitelikli iþletmeler üzerinde reel fakirleþmeye yol açtýðýný yaþayarak biliyoruz. Bu yüksek enflasyon belasýna asla alýþmamalýyýz ve normalleþtirmemeliyiz” diye konuþtu. ANTALYA’NIN ENFLASYONU DAHA YÜKSEK Antalya’nýn turizm, tarým ve ticaret üzerine kurulu bir kent ekonomisine sahip, uzun yýllar Türkiye ortalamasýyla eþdeðer bir tüketici enflasyonuna sahip olduðunu belirten Çandýr, þunlarý kaydetti: “Turizmin ve tarýmýn, ortalamanýn üzerinde iyi geçtiði 2019 yýlýnda bile kentimiz enflasyonu bu özelliðini kaybetmemiþti. Ancak 2020 yýlý Kasým ayýndan itibaren kentimiz enflasyonunun sürekli olarak ülke ortalamasýnýn üzerinde seyrettiðini görmekteyiz. Bu yükseklik özellikle Haziran ayýndan beri daha da artan bir eðilim içerisine girmiþtir. Öyle ki ülkemiz ortalama enflasyonunun yüzde 15 üzerinde bir enflasyon yaþamaktayýz. Bu fark 2005 yýlýndan beri hiçbir dönemde görmediðimiz ölçüde yüksek bir farktýr. Bir taraftan böylesine rekor bir nispi yükseklikle enflasyona maruz kalýp reel olarak fakirleþirken diðer taraftan da katma deðer payýmýz azalmakta olduðu için yine reel olarak fakirleþmekteyiz. Son dönemdeki kiþi baþýna turizm gelirlerinde 500 dolarýn altýna düþtüðümüz yazýlmaktadýr. Kentimizin turizm payýnýn sadece iþçilik, gýda tedariki ve tesis bakým-onarým gelirlerinden oluþmasýna razý olmayýp mutlaka payýmýzýn daha da yaygýnlaþtýrýlmasý ve artýrýlmasý için etkili çalýþmalar yapmalýyýz.” TARIM FAKÝRLEÞÝYOR Tarým sektörünün enflasyonun fakirleþtirici etkilerini uzun süredir yaþadýðýný kaydeden Çandýr, TÜÝK’in açýkladýðý verilere göre tarýmsal girdi enflasyonunun yüzde 29 düzeyinde olduðunu, tarýmsal üretici fiyatlarýnýn ise ayný dönemde yüzde 25 arttýðýný belirtti. Çandýr, “Yani sadece Aðustos ayýnda tarým kesimi en az yüzde 16 fakirleþmiþtir. Bu durum son 7 yýlýn 2’si hariç her yýlýnda fakirleþme olarak gerçekleþmiþtir” dedi. ÜRETÝRKEN ÖNÜMÜZÜ GÖREMEZ HALE GELDÝK TUÝK verilerine göre tarýmsal girdi fiyatlarýndaki artýþý deðerlendiren Baþkan Ali Çandýr, gübre yüzde 67, ilaç yüzde 12, enerji yüzde 22, yem yüzde 31 ve tarýmsal yatýrým maliyetlerinin yüzde 30 ilan edildiðini belirtirken, “Tarýmda en çok kullandýðýmýz gübrelere baktýðýmýzda üre yýllýk olarak yüzde 238, potasyum nitrat yüzde 97 ve 20 20 gübre yüzde 163, yem ise ortalama yüzde 84 arttý” dedi. Baþta enerji olmak üzere tüm girdilerin dýþa baðlý olduðunu, dövizdeki her yükseliþin doðrudan maliyetlere yansýdýðýný vurgulayan Ali Çandýr, “Bizler üretirken önümüzü göremez hale geldik. Öyle ki bugün aldýðýmýz hiçbir ürünü yarýn kaç liradan alacaðýmýzý ve hangi maliyetle üreteceðimizi bilmiyoruz. Enflasyon deyince akla her ne kadar tüketici enflasyonu gelse de zincirin en baþýna baktýðýmýzda üretici enflasyonunu hesap etmeden bu iþin içinden çýkamayýz” diye konuþtu. Çandýr, üretim maliyetlerindeki artýþýn ancak bir bölümünün tüketici fiyatlarýna yansýtýlabildiðini kaydederken, “Kaldý ki üretici yüklendiði maliyetlerin yarýsýný bile tüketiciye yansýtamamaktadýr. Maliyetlerin büyük bir bölümü uzunca bir süredir olduðu gibi üreten kesimin üzerindedir” dedi. TARIMSAL KOPUÞ UYARISI Tarýmýn Antalya’nýn kýrcal damarlarýna kadar nüfuz eden bir sektör olduðunu belirten Çandýr, tarýmsal faaliyetler da büyük ölçüde mikro ya da KOBÝ niteliðindeki üretici ve ticaret erbaplarý tarafýndan gerçekleþtirildiðini kaydetti. Çandýr, “Bu ölçek, dýþ etkilere karþý genellikle savunmasýzdýr. Bunlarý reel olarak fakirleþmeye mahkum ederseniz kaçýnýlmaz þekilde tarýmsal faaliyetlerden çekilmek zorunda kalýrlar. Bu dönemde en çok önemsememiz gereken konu bu kesimleri reel olarak fakirleþtirmeden faaliyetlerini yapmalarýný saðlamaktýr. Bu dönemde karar vericilerimizin ve politika yapýcýlarýmýzýn tarýmsal birinci görevi bu olmalýdýr. Aksi halde tarýmdan kopuþlarý durduramayacaðýz” uyarýsýnda bulundu. TARIMSAL ÝHRACAT ARTIÞTA Tarýmsal ihracatta yaþanan artýþa dikkat çeken Ali Çandýr, “Ýnsanlarýmýz tarýmda kalmanýn yolunu bu ihracata baðlamýþ durumdadýrlar. Ancak fiyat rekabetine ve sezon geçiþi avantajlarýna baðlý ihracatýmýz, içeride üretim kapasitesi artýþý olmadan yapýlmaya devam ederse sürdürülebilirliði olmayacaktýr. Bu gidiþat, bir taraftan içeride tarýmsal enflasyonu artýrma etkisi yaratýrken diðer taraftan da tarýmsal ihracat ölçeðimizi güdük býrakmaya devam edecektir” dedi. Ali Çandýr, 9 aylýk tarýmsal ihracat rakamlarýný deðerlendirirken, ülkedeki yüzde 21’lik artýþa karþý Antalya’nýn tarým ihracatýnýn yüzde 38 artýþ kaydettiðini belirtti. Bu artýþta yaþ sebze meyvenin payýnýn geçmiþ döneme göre azaldýðýna dikkat çeken Çandýr, “Buna raðmen yaþ sebze meyve ihracatýmýz geçen yýla göre ilk dokuz ayda miktarda ve tutarda yüzde 13 civarýnda artmýþtýr. Yaþ sebze miktarý yüzde 25 artarken ihracat tutarý yüzde 22 artmýþ yaþ meyve ihracat miktarý ise geçen yýla göre yüzde 3 azalýrken tutarda yüzde 2’lik artýþ yaþanmýþtýr. Yaþ sebzenin birim fiyatý 2020 yýlýnda 82 cent’den 2021 yýlýnda 80 cent’e düþmüþtür. Yaþ meyvede ise 95 cent olan birim fiyat 1 dolara yükselmiþtir” dedi. TARIM KÜÇÜLÜYOR Tarýmýn kent ve ülke için stratejik önemini vurgulayan Baþkan Ali Çandýr, “Son iki yýldýr sektörümüzün stratejik konumunu anlamayan kalmadý diye düþünüyorum. Ancak son açýklanan rakamlar, sektörümüzün yarattýðý katma deðerin hala istenen yönde büyümesine iþaret etmemektedir. Aksine katma deðer pastamýz dýþa baðýmlý girdi yapýmýz dolayýsýyla giderek küçülmektedir” dedi. Tarýmýn büyüme sorununun 2021 yýlý ikinci çeyreðinde de kendisini gösterdiðini kaydeden Çandýr, “Son 24 yýlýn ortalama ikinci çeyrek büyümesinden yüzde 25 daha düþük büyüyebilen sektörümüzün acilen büyüme ivmesinin artýrýlmasýna ihtiyaç duyulmaktadýr. Çünkü önümüzdeki dönem, tüm dünyada tarýmsal üretim ve ticari faaliyetlerin birincil stratejik alan olarak kabul edilip hareket edileceði bir dönem olacaktýr. Bu gidiþatta önemli bir yer almak zorunluluðumuz bulunmaktadýr. Bu gidiþata duyarsýz ve çaresiz kalmamýz düþünülmemelidir” diye konuþtu. ÝKLÝM ANLAÞMASI KREDÝSÝNÝ DOÐRU KULLANALIM “Yeþil Mutabakat”la ilgili Paris Ýklim Anlaþmasýnýn Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylanmasýndan duyduðu memnuniyeti dile getiren Baþkan Çandýr, “Böylece ülkemiz anlaþmayý imzalayan 192. ülke olarak resmi bir taraf olmuþtur. Bu taraf olma sonucunda da Dünya Bankasý’nca ülkemizin uyumu için 3,1 milyar avroluk kredi saðlanacaktýr. Bu fonun doðru kullanýmýnýn geleceðimiz için çok önemli olduðunu bu fýrsatla paylaþmak isterim” dedi. Bu yýl iklim deðiþikliðine uyum, karbon ayak izi ve yeþil mutabakat ile ilgili Borsa ve Tarým Konseyi olarak 8 panel düzenlediklerini, Kasým’da “Yeþil Mutabakat Yolunda Antalya’da Tarýmsal Atýk Yönetimi” isimli dokuzuncu paneli düzenleyeceklerini bildiren Çandýr, “Sizleri ve sektörümüzde bulunan herkesi bu panelleri takip etmeye davet ediyorum. Panellerimizi Borsamýzýn Youtube hesabýmýzdan takip edebilirsiniz” dedi. YÖREX REKORU ATB Baþkaný Baþkaný Ali Çandýr, 11.YÖREX’i 76 il ve Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti’nden 113 oda ve borsa, 16 kalkýnama ajansý, 83’ü kadýn kooperatifi olmak üzere 150 kooperatif ile toplam 650’nin üzerinde katýlýmcý ile gerçekleþtirdiklerini belirtirken, YÖREX’i 5 günde 342 bin 496 kiþinin ziyaret ettiðini söyledi. E-ticaret siteleri ve perakende zincirleriyle katýlýmcýlar arasýnda 1000’in üzerinde iþ görüþmesi gerçekleþtiðini, coðrafi iþaretlerle ilgili seminer düzenlendiðini, e-ticaret siteleri tarafýndan da eðitimler verildiðini belirten Çandýr, “Bu fýrsatla sürdürülebilirliðin önemine tekrar dikkat çekmek istiyorum. Coðrafi iþaretli yöresel ürünlerimizin ekonomiye kazandýrýlmasýnýn öneminin her geçen gün daha geniþ kesimlerce fark edilmesinde etkisi büyük olan YÖREX’in düzenlenmesinde emeði geçen ve bizlere destek olan herkese teþekkür ediyorum” diye konuþtu. CANLI KENT ANTALYA Antalya’nýn Ekim ayýnda kültür sanat faaliyetlerinin yoðun olarak yaþandýðý canlý bir þehir olduðunu belirten Ali Çandýr, 58.Altýn Portakal Film Festivali ardýndan 6.Kaleiçi Old Town Festivali, 11. Antalya Kitap Fuarý 11.YÖREX ve Antalya Kadýn Kooperatifleri Festivali’nin yaný sýra Antalya Ticaret ve Sanayi Odasý tarafýndan düzenlenen ‘Þairler Neden Resim Yapar’ baþlýklý serginin açýlýþýnýn þehri hareketlendirdiðini söyledi. Çandýr, “Düzenlenen etkinliklerde binlerce insan þehrimize gelerek Antalya’yý yakýndan tanýma fýrsatý buldu. Ülkemizin vitrini Antalya’nýn tarýmýn, turizmin ve ticaretin yaný sýra sanatsal ve kültürel etkinliklerle anýlmasý son derece memnuniyet vericidir. Bu tür etkinliklerin artýrýlmasýný, yýl boyuna yayýlmasýný ve daha çok insanýmýzý kucaklamasýný diliyorum” diye konuþtu. Baþkan Çandýr, Cumhuriyetin kuruluþunun 98’inci yýlýný kutlarken, “Büyük önderimiz Mustafa Kemal Atatürk ve aziz þehitlerimizi rahmet ve þükranla anýyorum” dedi. Meclis’te üyeler sektörleriyle ilgili bilgi verirken, beklentilerini dile getirdi.  

TÜRKÝYE’NÝN EN SEVÝLEN FUARI YÖREX’Ý 5 GÜNDE 342 BÝN KÝÞÝ ZÝYARET ETTÝ Antalya Ticaret Borsasý (ATB) tarafýndan bu yýl 11`incisi düzenlenen ve 300 bin bin ziyaretçi hedefiyle 20 Ekim’de açýlan Yöresel Ürünler Fuarý YÖREX’i 5 günde 342 bin 496 kiþi ziyaret etti. Antalya Ticaret Borsasý’nýn TOBB’un desteðiyle bu yýl 11’incisini düzenlediði YÖREX’e bu yýl da ziyaretçi ilgisi yoðun oldu. Türkiye`nin 76 ilinden ve Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti`nden 113 oda ve borsa, 16 kalkýnma ajansý, 83’ü kadýn kooperatifi olmak üzere 150 kooperatif ile toplam 650’nin üzerinde katýlýmcýnýn yer aldýðý YÖREX’te 342 bin 496 kiþi Anadolu’nun el emeði göz nuru yöresel ürünleriyle buluþtu. 300 BÝN ZÝYARETÇÝ HEDEFÝ AÞILDI Fuarýn fikir babasý ATB Baþkaný Ali Çandýr, 2010 yýlýnda `Sizin Oralarýn Nesi Meþhur` sloganýyla ilki açýlan fuarýn 24 bin kiþi tarafýndan ziyaret edildiðini anýmsattý. Aradan geçen zamanda fuarýn büyük kitlelere ulaþtýðýný söyleyen Baþkan Çandýr, “YÖREX Anadolu’nun buluþma noktasý oldu. Yöresel ürünlere ulaþmak isteyenlerin adresi olan YÖREX’e ilginin yoðun olmasý son derece memnuniyet verici” dedi. ALNIMIZIN AKIYLA TAMAMLADIK Çandýr, 10 bin metrekare alanda yöresel ürünlerin sergilendiði YÖREX’in hedef büyüttüðünü kaydederken, “YÖREX`i alnýmýzýn akýyla tamamladýk. Türkiye`nin dört bir yerinden yöresel ürünleri ziyaretçilerle buluþturduk. ANFAÞ Fuar Merkezi`nde 10 bin metrekare alanda 5 gün boyunca yöresel ürün þöleni yaþadýk. 342 bin 496 kiþi fuarý gezdi. Yöresel ürünlerimizin hak ettiði deðeri bulmasý için daha fazla çalýþacaðýz. Her yýl geliþen projemiz sorumluluðumuzu daha da artýrýyor” dedi. EMEÐÝ GEÇENLERE TEÞEKKÜR Çandýr, baþta TOBB Baþkaný Rifat Hisarcýklýoðlu olmak üzere YÖREX’e destek veren herkese teþekkür ederken, “Bu yýl kalkýnma ajanslarý YÖREX’e katýlýmda büyük katký saðladý. Sanayi ve Teknoloji Bakanýmýz Sayýn Mustafa Varank’a destekleri nedeniyle teþekkür ediyorum. Kalkýnma ajanslarýmýza, oda borsalarýmýza, ANFAÞ yönetimine, yerel yönetimlerimize, üreticilerimize, firmalarýmýza ve basýnýmýza, fuarýmýza büyük ilgi gösteren Antalya halkýna, diðer illerimizden katýlan misafirlerimize ayrý ayrý teþekkür ediyorum” diye konuþtu. YERELÝ ULUSALA TAÞIYACAK GÖRÜÞMELER ATB Baþkaný Ali Çandýr, YÖREX’te coðrafi iþaretli ürünlerin ekonomiye kazandýrýlmasý, iþ baðlantýlarýnýn kurulmasý amacýyla düzenlenen ikili görüþmelere ilginin yoðun olduðunu kaydetti. Çandýr, “Çok sayýda yerel üretici, büyük market zincirlerinin temsilcileriyle TOBB’un organizasyonu ile bir araya geldi. Yerel üretici ile ulusal market zincirleri YÖREX’te çok sayýda görüþme gerçekleþtirdi. Çok sayýda iþ baðlantýsý saðlandý” dedi. YÖRESEL ÜRÜNLERE DÝJÝTAL PAZARLAMA YÖREX’te -e ticaret sitelerinin yerel ürün üreten ve ticaretini yapanlarla bir araya geldiði belirten Ali Çandýr, yöresel ürünlerin -e ticaret üzerinden tüketiciyle buluþturulmasýna yönelik görüþmeler gerçekleþtirildiðini kaydetti. Çandýr, “Yöresel Ürünler Fuarý’mýzý hayata geçirirken kýyýda köþede kalmýþ ürünleri ulusala taþýyalým hedefi koymuþtuk. Bu hedefimizde önemli bir yol kat ettik. Katký saðlayan herkese teþekkür ediyorum” diye konuþtu.